O’quv darslik

Gistaminga qarshi vositalar 
(H
1
-gistamin retseptorlarini blokatorlari).
Gistaminga 
qarshi 
vositalar 
to‘qimalardagi gistaminga sezgir 
retseptorlarini qamal qiladi (bloklaydi). Gistaminga qarshi vositalar ta’sirida 
erkin gistamin
1 
ajralishi amaliy jixatdan o‘zgarmaydi. Ular gistaminni sinteziga 
ham ta’sir ko‘rsatmaydilar. 
1 
Antigenni antitelo bilan o‘zaro ta’sirlanishini yoki maxsus moddalarni kritish 
(faol gistamin ajralishiga olib keluvchi, gistamin liberatorlari deb ataluvchi) 
to‘qimalarni jaroxatlanishi sababli yuzaga keladi. 

---

- 782 -
 
1 rasm 
allergik reaksiyalarda qo‘llanuvchi moddalarning asosiy ta’sir yo‘nalishi 
Mavjud gistamin retseptorlari turli kimyoviy tuzilishga ega bo‘lgan gistaminga 
qarshi vositalarga bir xil sezgirlikka ega emaslar. Bu ularning morfofunksional 
I
M
M
U
N
O
D
E
P
R
E
S
S
A
N
T
L
A
R 
O’zak 
hujayra 
Antigenlar 
(allerganlar) 
limfotsitla
lar 
Informatsiyan
i uzatilishi 
makrofag 
plazmotsit 
antitelo 
Sensibillashgan limfotsit 
Xujayraviy immunitet 
Sekin rivojlanuvchi 
tipidagi gipersezgirlik 
Gumoral immunitet 
Tez rivojlanuvchi tipidagi 
gipersezuvchanlik 
Semiz 
xujayra 
(bazofil) 
Glukokortikoidlar 
Nosteroid tuzilishli 
Ya.Q.V. 
To’qimalarning maxalliy 
jaroxatlanishi (yallig’lanish) 
Organizmning 
umumiy 
reaksiyasi 
Biologik faol modda 
(allergik mediator) 
Glukokortikoidlar 
Kromolin-natriy 
Adrenalin gidroxlorid 
Eufillin
Glukokortikoidlar 
Gistaminga qarshi 
vositalar 
Adrenalin gidroxlorid 
Efedrin gidroxlorid 
Izadrin,Salbutamol, 
Eufillin

---

- 783 -
holatining tashkil etilishida farqlar mavjud ekanligidan dalolat beradi. Gistamin 
ta’sir ko‘rsatuvchi retseptorlarni quyidagi asosiy pod tiplari ajratilgan: H
1
─H
4
retseptorlar
1 
(27.2-jadval) 
1
H belgisi 
Histamine 
so‘zini anglatadi