O’quv darslik

GAMK ni faolsizlanishiga to’sqinlik qiluvchilar
Vigabatrin 
4. 
GAMKni neyronal va gial xujayralar tomonidan qamrab olinishini 
falajlovchilar 
Tiagabin 
5. 
Glutametrik tizim faolligini susaytiruvchi moddalar 
6. 
Presinaptik nerv oxiridan glutamat ajralib chiqishini 
kamaytiruvchi moddalar 
Lamotridjin 
2.
 Glutamat (AMRA) resteptorlarini falajlovchi moddalar Topiramat
 
Katta xurujli talvasalarni oldini oluvchi preparatlarga - karbamazepin, 
difenin, natriya valproat, fenobarbital, lamotridjin kiradi. 
Fenobarbital
(lyuminal) barbiturat kislotasining xosilasi bo’lib, uxlatuvchi 
ta’sirga ham ega (7 bo’lim, 7.2.). Tutqanoqni davolash uchun subgipnotik 
dozadan foydalaniladi. Fenobarbitalni ta’sir qilish mexanizmi GAMK ergik 
tizimni faollashtirishga bog‘liq. GAMK ning makromolekulyar barbiturat 
resteptorlariga, resteptor kompleksiga ta’sir qilib, GAMK faoliyatini oshiradi

---

- 326 -
(7 bo’lim). Fenobarbitalni tutqanoqa qarshi ta’siri epileptigen o’choqda 
neyronlar qo’zg‘aluvchanligini va neyronlardan impulslarni tarqalishini 
kamaytiradi. Natijada preparatni tinchlantiruvchi va uxlatuvchi ta’sirlari 
namoyon bo’ladi. Fenobarbital kumulyastiya xususiyatiga ega bo’lib, uzoq 
muddat qo’llanilganda o’rganib qolish va tobelik rivojlanadi.
Gidantoin xosilalaridan 
difenin
(fenitoin, difenilgidantoin, dilantin,) tanlab 
tutqanoqqa qarshi ta’sirga ega. Preparat natriy kanallarini falajlab, epileptigen 
o’choqdan impulslarni tarqalishiga to’sqinlik qilib, talvasa rivojlanishini oldini 
oladi. Difinin oshqozon ichak tizimidan yaxshi so’riladi. Biotransformastiya 
jarayoni jigarda kechadi. Shu bilan birga difinin fenobarbital kabi jigar 
mikrosomal fermentlarini faolligini oshiradi. Difininni metabolitlari va 
o’zgarmagan qismi buyrak orqali chiqib ketadi.Difenin ham ahamiyatsiz 
darajada kumulyastiya xususiyatiga ega. 
Difenin fenobarbitaldan farq qilib, MNS faoliyatini susaytiruvchi xususiyatga 
ega emas (terapevtik dozada uyquchanlik chaqirmaydi, tinchlantiruvchi ta’siri 
yo’q yoki kam namoyon bo’ladi). Difenin qo’llanilganda neyrogen buzilishlar 
kuzatilishi mumkin (bosh aylanishi, ataksiya,titroq, nistagm, diplopiya va 
boshqalar). Ba’zan giperplastik gingivit kuzatilishi mumkin (milkni shilliq 
qavatini o’sishi). Difenin qitiqlovchi ta’sirga ega bo’lganligi tufayli ko’ngil 
aynash, qayd qilish, turli xil teri toshmalari kuzatilishi mumkin.
1
Ko’z olmasini noaniq xarakati. (grekchadan -