O’quv darslik

Ipratropiyning
bronxolitik ta’siri ingalyasiya yo‘li bilan qo‘llanganda kuchli 
namoyon bo‘ladi, lekin ta’siri betta adrenomimetiklarga nisbatan sekinroq 
rivojlanadi, 6 soat davom etadi. To‘rtlamchi ammoniyli birikma bo‘lganligidan
u MNS ga o‘tmaydi. 

---

- 467 -
MIOTROP 
TA’SIRLI SPAZMOLITIKLAR 
Bu gurux vositalari bronxlarning silliq mushaklariga bevosita ta’sir etib ularni 
bo‘-shashtiradilar. Bronxolitik sifatida t e o f i l l i n va e u f i l l i n keng 
qo‘llanadi. 
Euphylline - 
eng samarador miotrop spazmolitik xisoblanadi. Bu preparat teofil-
linning (1,3 -dimetilksantin) 1,2–etilendiamin bilan aralashmasidir. Bronxolitik 
ta’ siridan tashqari eufillin kichik qon aylanish doirasida bosimni tushiradi, 
yurak,buyrak va bosh miyada qon aylanishini yaxshilaydi.Shu sababli peshob 
ajralishini oshiradi, yurakning sistolik va minutlik xajmini, miokard qisqarish 
kuchining ortishi xisobiga kuchay tiradi.Lekin miokardning O
2
ga bo‘lgan 
extiyojini ham oshiradi.Trombotsitlar agregatsiya sini keskin tormozlaydi. 
Eufillinning spazmolitik ta’siri asosan uning tarkibidagi teofillin bilan bog‘liq . 
Teofillin fosfodiesteraza faolligini susaytirib to‘qimalar- da sAMF miqdorini
oshiradi, chunki teofillin metilksantinlar ichida fosfodiesteraza faolligini 
susaytiruchi eng kuchli preparatdir. sAMFni to‘planib qolishi xujayra ichida 
Ca
2+
ionlarining konsentratsiyasini kamaytiradi va shu tufayli miozinni aktin 
bilan birlashishiga to‘sqinlik qiladi, silliq mushaklarning qisqarish kuchi keskin 
kamayadi. terapevtik dozalarda teofillin bronxlardagi adenozin retseptorlarini 
bloklaydi, semiz xujayralardan gistaminni ajralishini kamaytiradi. Eufillin 
MNSni qo‘zg‘atadi, diafragma va qovurg‘alararo mushaklar qisqarishini va 
o‘pkaning ventilyasiyasini oshira di. 
Qo‘llashga ko‘rsatmalar
: - kichik qon aylanish doirasida qon aylanishining 
etishmovchi- ligi belgilari bilan kechuvchi bronxial astmada, bronxospazm va 
nafasning Cheyn-Stoks tipidagi buzilishi bilan kechuvchi yurak astmalarida, 
ateroskleroz tufayli yuzaga keluv chi bosh miya tomir krizlari xurujlarini 
bartaraf etish uchun, insultlarda bosh miya shi-shi, uning bosimini kamaytirish 
va qon aylanishni yaxshilash uchun. 
Xozirgi kunda teofillining davomli ta’sir ko‘rsatuvchi preparatlari (8-12 , 24 
soat) mavjud: