O’quv darslik

kapillyar 
Hujayradan tashqari bo’shliq 
hujayra 
kapillyar 
Lipofil 
modda 
Gidrofil 
modda 
Modda + 
oqsil 

---

36 
Gematoensefalik to‘siq orqali Moddalarning o‘tiriR-glikoproteinli transporter 
orqali ham amalga oshiriladi. U Moddalarning miya to‘qimasidan qonga o‘tishini 
ta’minlaydi, ammo ayrim birikmalarning miya to‘qimasiga kirishiga esa to‘sqinlik 
qiladi.
Faqat homiladorlik paytidagina faoliyat ko‘rsatadigan yo‘ldosh to‘sig‘ining 
biologik ahamiyati juda beqiyosdir. Undan asosan lipofil birikmalar diffuziya usuli 
orqali o‘tadilar. Ionlangan qutbli birikmalar yo‘ldosh to‘sig‘i orqali yomon 
o‘tadilar. Mazkur to‘siqda ham R-glikoproteinli transporter faoliyat ko‘rsatishi 
aniqlangan. 
Dori moddalarining organizmda taqsimlanishi avvalo preparatning qaysidir 
a’zo yoki to‘qima bilan o‘xshashligiga bog‘liq. Bundan tashqari a’zo va 
to‘qimalarning qon bilan ta’minlanish darajasi ham o‘ziga xos ahamiyatga ega. 
Ko‘pchilik dori preparatlari ularning organizmdan ajratilish joylarida to‘planish 
–rasm. Ikki turdagi kapillyarlar orqali Moddalarning o‘tish tamoyillari 
(Olendorf va Rapoport bo‘yicha, qo‘shimchalari bilan). 
Miya kapillyarlari 
mitoxondriya 
mitoxondriyalar 
Astrotsitlarning
 
o’simtasi 
Oddiy kapillyarlar 
(devorining qalinligi 0,1-0,3mkm) 
Endoteliy 
hujayralari orasidagi jips 
boglanish 
Kapillyarlar devori orqali moddalar o’tadi: 
Diffuziya yo’li bilan
(lipofil birikmalar) 
Hujayralararo tirqish orqali
(kengligi 100 A) 
Kapillyarlar devoridagi ‘‘deraza’’lar orqali