„O‘qituvchi nashriyot-matbaa ijodiy uyi toshkent-2020

Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar
1. Og‘zaki va yozma nutqning farqini qanday aniqlash mumkin? 
Fikringizni jadvalda ifodalang.
2. Nutq – bunyodkor kuch. Shu fikrni qanday izohlaysiz?
3. Alisher Navoiy „Mahbub ul-qulub“ asarining voizlikka (notiqlik 
san’atiga) bag‘ishlangan 24-faslida shunday yozadi: „Va’z bir murshid 
va ogoh ishidur va aning nasihatin qabul etgan maqbul kishidur. Avval 
bir yo‘lni bormoq kerak, andin so‘ngra elni boshqarmoq kerak. Yo‘lni 
yurmay kirgan itar va g‘ayri maqsud yerga yetar. Voiz uldurki, majlisig‘a 
http://eduportal.uz

---

35
xoli kirgan to‘lg‘ay va to‘la kirgan xoli bo‘lg‘ay. Voizkim, bo‘lg‘ay olim 
va muttaqiy
*
– aning nasihatidin chiqqan shaqiy
**
. Ulki, buyurub o‘zi 
qilmag‘ay, hech kimga foyda va asar aning so‘zi qilmag‘ay“. 
Matnga tayangan holda ayting-chi, so‘zlovchining majburiyatlari 
nimalardan iborat? Fikringizni yozma ifodalang.
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar
7.1-topshiriq.
Nuqtalar o‘rniga berilgan so‘zlardan moslarini qo‘ying va 
javobingizni izohlang.
1. Bir olim shunday degan ekan:
– Nodonga nodonligi tufayli til tekkiza ko‘rma! Aks holda sendan 
ibrat olib, seni … o‘rnida ko‘radi. (
„Rivoyatlar“dan
)
ag‘yor, raqib, dushman
2. Yunon donishmandi Diogendan so‘rashibdi: „Kimning ko‘zi o‘t -
kir?“ – …ning ko‘zi, – javob beribdi Diogen, – chunki u senda yo‘q 
narsani ham ko‘radi.
baxil, hasadgo‘y, ziqna
3. – Katta daryolar … oqadi.
– Sen daryoni ko‘rmagansan-ku?
– Men shunday odamlarni ko‘rganman.
ohista, sokin, sekin
4. Kecha aqlli edim – dunyoni o‘zgartirmoqchi bo‘ldim. Bugun …-
man – o‘zimni o‘zgartiryapman. (
Rumiy
)
dono, oqil, bilimdon