Oqimning barqaror harakatida napor

 
 

---

~ 287 ~ 
 
4
.
14
.
 QUVURLARDA NAPOR OSTIDA TURBULENT TARTIBDA 
HARAKATLANAYOTGAN OQIMLAR UCHUN TEZLIK EPYURASI
 
Yuqoridagi mavzulardan bizga ma’lumki, oqimning turbulent tartibdagi 
harakatida, suyuqlik zarrachalarining aralashishi natijasida harakat miqdorining 
bir qatlamdan ikkinchi qatlamga o‘tishi hisobiga, harakatdagi kesimning turli 
nuqtalarida o‘rtalashtirilgan tezlikning kattaliklari tenglashishi kuzatiladi. 
Bunday holatda turbulentlik qancha yuqori bo‘lsa, shunga mos ravishda 
zarrachalarning bir qatlamdan ikkinchi qatlamga aralashuvi oshishi mumkin, 
demak tezlik epyurasi tekislana boshlaydi. 
 
Tezlikning taqsimlanishi epyurasi yuqorida keltirilgan 4.26-rasmda 
tasvirlangan. Rasmdan ko‘rinib turibdiki, laminar qatlamda tezlik keskin 
o‘zgarib, devordan uzoqlashishi bilan sekin o‘zgarib boradi va quvurning o‘qida 
o‘zining eng yuqori maksimal kattaligiga ega bo‘ladi. Agar laminar tartibdagi 
harakatda tezliklar o‘rtasidagi munosabat


5
,
0

м акс
u

ekanligini e’tirof etilgan 
edi, o‘lchash natijalari turbulent tartibdagi harakat uchun bu munosabatni 
quyidagiga tengligini tasdiqlagan:
4.27-rasm 

---

~ 288 ~ 
Reynolds 
sonining 
2700
Re

qiymatida 
75
,
0

м акс
u

,
6
10
Re

da
96
,
0

м акс
u

;
8
10
Re

da
90
,
0

макс
u

bo‘lib, 
turbulentlikning oshishi bu munosabatning birga yaqinlashishini ko‘rsatdi. 
Reynolds sonining cheksiz katta qiymatlarida tezlik epyurasi xuddi 
(
0


;


Re
) ideal suyuqliklarning tezlik epyurasi kabi tekis bo‘ladi.