O‘q otish va uni o‘qitish metodikasi fanidan ma’ruzalar matni Buxoro – 2020-yil. Annotatsiya ushbu dastur 5111500 «Chaqiriqqacha harbiy ta’lim»

2-o‘quv savoli. Kichik kalibrli miltiqlarni rivojlanishi tarixi haqida ma’lumotlar.
O‘quv savolini bayon qilishni (o‘rganishni) boshlash, o‘quv vaqtini oqilona taqsimlash zarur. Rossiya qo‘shinlarining avtomatik qurollar paydo bo‘lishidan oldin 1891 yillar na’munasidagi konstruktor Sergey Ivanovich Mosin ishlab chiqgan miltiqlar bo‘lgan. Bu miltiqlar o‘z davrining eng zo‘r ko‘pzaryadli miltiqlari bo‘lgan
O‘tgan asrning 50-60 yillarida kichik kalibrli sport miltiqlarining ishlab chiqishga birinchilardan bo‘lib Dmitriy Mixailovich Kochitov o‘zining TOZ-8, TOZ-12 miltiqlari bilan qadam bosdi .
Bundan tashqari kichik kalibrli sport miltiqlarini ishlab chiqishga quyidagi konstruktorlar xam o‘z xissalarini qo‘shganlar: Mixail Vladimorovich Margolin, Petr Konstantinovich Sheptarskiy.
Kichik kalibrli sport pistoletlari va revolverlarini ishlab chiqilishiga Rossiya va Chet davlatlarda taniqli bo‘lgan kostruktor Yefim Leontovich Haydurov sababchi bo‘lgan. U o‘zining TOZ-35, XR-64, XR-31, revolьver TOZ-36 pistoletlarini yaratdi.
Tula qurol zavodi va Ij mashinasozlik zavodlarining kollektivi kichik kalibrli jangovor va sport qurollarini ishlab chiqishga juda ulkan xissa qo‘shgan.
1955-1965 yillar Ij mashinasozlik zavodi konstruktorlari tomondan yangi na’munadagi turlixil kichik kalibrli patronlarni otishga mo‘ljallangan sport miltiqlari ishlab chiqarila boshlandi. Ular Quyidagilar edi “Zenit”, “Strela”, “Tayga”, “SM-1”, “SM-2” yuguruvchi nishonlarga mo‘ljallangan “Begushiy olenь”, “Begushaya kosulya” “Begushiy kaban”.
22 chi olimpiya o‘yinlariga Ij mashinasozlik zavodi konstruktorlari rossiya sport jamoasi uchun yuqorida sanab o‘tilgan sport miltiqlaridan xam yanada yaxshiroq quyidagi miltiqlarni ishlab chiqara boshladi: “Tayfun-5”, “Ural-6”, “Ural-5”, “Rekord-4”.
Tayanch so‘zlar:

Kichik kalibrli miltiqlar-TOZ-8, TOZ-12.

Kichik kalibrli sport pistoletlari va revolverlari- TOZ-35, XR-64, XR-31, revolver
TOZ-36.
Ij mashinasozlik zavodi sport miltiqlari-“Tayfun-5”, “Ural-6”, “Ural-5”, “Rekord-4”.