Operatsion kuchaytirgichlardan diskret yig’ish Tajriba maqsadi

3.Ishni bajarish tartibi
Bugungi kunda elektron qurilmalar kuchaytigichlarga yana ham yuqoriroq talablar qo’ymoqda. Operatsion kuchaytirgichlar-zamonaviy elektronika tuzilmalarining standart shakldagi bloklaridir. Odatda ularning faqat shartli belgilarini tasvirlab qora qutilardek qarashadi.

4-rasm
Tashqi zanjirga bog’liq ravishda OK invertirlovchi kuchytirgich, invertirlamovchi kuchaytirgich, komparator, intergrator va h.k. vazifalarda qo’llanilishi mumkin. Bu tajribada tranzistorga asoslangan diskret elementlardan tuzilgan operatsion kuchaytirgichning ichki tuzilishi o’rganiladi.

5-rasm. Bu zanjirdagi asosiy tashkil qiluvchilari bu kirish qismidagi differensial kuchaytirgich va chqish qishmidagi emitterli takrorlagichdir. Tajribada bu operatsion kuchaytirgich ikki xil konfiguratsiyada qo’llanilgan:
Biri invertrlovchi kuchaytirgich sifatida

6-rasm
Ikkinchisi invertirlamovchi kuchaytirgich sifatida
Ikkala variant ham bu tajribada yig’ib o’rganiladi. Kuchaytirish va fazalar munosabati invertirlovchi va invertirlamovchi rejimlarda chiqish va kirish signallari nisbati bilan aniqlanadi.
Agar OK ni kuchaytirish koeffitsiyenti cheksiz katta bo’lgan ideal kuchaytirgich deb hisoblasak. Unda OK ning kuchaytirish koeffitsientini R1 va R2 qarshiliklar bilan boshqarish mumkin. Invertirlovchi kuchaytirish uchun kuchaytirish koefitsiyenti quyidagiga teng bo’ladi:
 (1)
Invertirlamovchi kuchaytirish uchun kuchaytirish koefitsiyenti quyidagicha aniqlanadi:
 (2)
Bu tenglamalar uchun OK ideal (ideal bloklardan tuzilgan) hamda “+” va “-“ kirishlarda kuchlanish nol bo’lganida, ta’minlash kuchlanishining har qanday qiymaida kirish va chiqish toklari ham no’l bo’ladi deb qaraladi. OK ning kuchaytirish koeffitsiyenti yaxshilash uchun R1 va R2 qarshiliklar qo’shilgan. R2 qarshilik teskari bog’lanish qarshiligi deb atalib, u chiqish signalini kirishga qayta uzatadi.
Invertirlovchi kuchaytirishda ideal OK da chiqish kuchlanishi quyidagicha o’rnatiladi: kirishga keluvchi tok eng kichik bo’lishi uchun '-' kirish qarshilik bilan to’siladi hamda '+' kirish erga ulanadi. Quyidagi tenglamalar o’rinli bo’ladi:

Invertirlamovchi kuchaytirgich uchun, “-” kirish erga ulanmagan, ammo kirish kuchlanishi uchun quyidagi tenglamani olamiz: