Opera janrining vujudgakelishi va rivojlanishi


Opera-lotincha «orecha»- mehnat maxsuli bo`lgan asar demakdir



Download 11,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/129
Sana31.12.2021
Hajmi11,92 Mb.
#277163
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   129
Bog'liq
musiqa tarixi maruza matni (1)

Opera-lotincha «orecha»- mehnat maxsuli bo`lgan asar demakdir. U san’atning 
musiqiy  dramatik  janri  hisoblanadi.  Opera  qorishma  (Sintetik)  janr  bo`lib,  o`zida 
san’atning  bir  necha  turlarini  mujassam  etadi,  ya’ni,  drammaturgiya,  Musiqa,  tasviriy 
san’at,  raqs  san’ati  va  qo`shiqchilik  san’ati  shakllari  yaxlit  saxnaviy  jarayonda  uzviy 
bog’lanadi. Lekin musiqa san’ati ular orasida yetakchi o`rin egallaydi. Operaning adabiy 
asosi  bo`lgan  «liberatto»dagi  voqealar  musiqiy  drammaturgiya  vositalari  bilan,  avvalo 
vokal  musiqa  shakllari  bilan  gavdalantiriladi.  Opera  qaxramonlarining  hissiy 
kechinmalari,  asosan,  yakkaxon  xonandalar  ijrosidagi  ariya,  kovatiga  kabi  tugal  musiqa 
lavhalarida  o`z  ifodasini  topadi.  Operadagi  rechitativ  tugal  musiqa  shakllarini  o`zaro 
bog’lab,  musiqiy  dramaturgiya  jarayonida  muhim  vazifalar  bajaradi.  Тurli  vokal 
ansambillarida  (duet,  trio,  kvartet,  kvintet  va  boshqalar)  asar  qaxramonlarining  o`zaro 
munosabatlari,  drammatik  voqealar  o`z  aksini  topadi.  Opera  san’atida  xor  ro`y 
berayotgan  voqea  va  hodisalarning  izohlovchi  vazifasini  bajaradi,  asosiysi  u,  operadagi 
ommaviy saxna ko`rinishlari va umuman xalqhayoti lavxalarini gavdalantiradi. 
Shuningdek  opera  san’atida  orkestr  musiqasi  ham  katta  o`rin  egallaydi.  U  opera 
syujetidan  voqea  va  hodisalarni  tasvirlashda  asosiy  vosita  bo`lib,  uni  opera  ijrosi 
davomida  vokal  musiqasiga  jo`r  bo`ladi,  uni  to`ldiradi  va  boyitadi.  Mustaqil  cholg’u 
qismlarida  vaziyatning  mazmunini  ochib  beradi.  har  bir  akt,  har  bir  saxnaning  ruhiy 
xolatini  ifodalashga  yordam  beradi.  Operaning  tuzilganishi  uning  g’oyaviy  maqsadiga, 
syujet  xususiyatlariga,  musiqiy-ijodiy  maktab  an’analariga  hamda  kompozitorlarning 
ijodiy tafakkuriga bog’liq bo`ladi. 
Opera  san’ati  Yevropa  qit’asining  boshqa  mamlakatlariga  asosan  ХХII  asr 
davomida  tarqalib,  tarixiy  rivojlanishi  davomida  turli  xil  ko`rinishlarga  ega  bo`ldi. 
Fransuz  «lirik  tragediya»  operasi  (J.B.Lyulli.  J.F.  Romo)  va  katta  opera  (L.Ober, 
J.Meyerber)  italyan  operalar  seriali  (L.  Skorloti  va  Neopolitan  opera  maktabi).  Buff-
opera  (J.Pargoleza,  J.Poiziyello,  D.  Chimaroza).  Nemis  ziyagshlili  (I.  Хiller.  V.  Sotsart 
va  boshqalar)  Ingliz  ballada-operasi  (J.Pepush)  Ispan  sarsuella  va  tonodilyasi  (V. 
Garsiya) va boshqalar bunga misol bo`la oladi. 

Download 11,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish