Oo‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 

4.3. Chiqindi va qoldiqlarning parchalanish fazalari 

 

Kompostlash 

jarayonida 

parchalanishning 

5 

ta 

fazasi 

ajratiladi. 

Parchalanishning 5 ta fazasi diagramma sifatida 5-rasmda ko„rsatilgan. 

 

5-rasm.

 Qoldiq va chiqindilarning chirish jarayoni 

---

 

26 

 

1.  Parchalanishning  boshlanish  fazasi.

  Parchalanish  jarayoni  mog„or, 

nursimon  zamburug„lar,  eubakteriyalar,  vintsimon  bakteriyalar  va  spirallar  kabi 

tuproq mikroorganizmlarining  yengil parchalanadigan oqsil va qand moddalari bilan 

oziqlanishdan  boshlanadi. Ushbu  mikroorganizmlarning  faoliyati natijasida kompost 

uyumi  bir  necha  soat  ichida  tez  qizib,  harorat  70

0

S  gacha  ko„tariladi.  Uyumdagi 

harorat  40

0 

S  dan  oshganda  issiqlikni  sevuvchi  zamburug„  va  spora  hosil  qiluvchi 

mikroorganizmlar  xom  ashyoning  sellyuloza  qismini  parchalaydi  va  sellyulozani 

mineral massaga aylantiradi. Kompostlashning uchinchi kunidan yettinchi kunigacha 

harorat  50-70

0

S  gacha  ko„tariladi  va  shu  issiqlikda  begona  o„tlarning  urug„lari  va 

zararli organizmlar nobud bo„la boshlaydi.