Онтология борлиқ фалсафаси

Задания по теме: Онтология – борлиқ фалсафаси.

ВАЗИФА ВА ТОПШИРИҚЛАР

1. 
   ТОПШИРИҚ.
   

Borliq-bu meni tasavvurimda atrofimni o‘rab turgan hamma narsa, oilam, yaqinlarim, do‘stlarim. Bu borlig‘imda meni o‘rnim ahamiyatli. Chunki yaqinlarim meni yaxshi ko‘rishadi. Men hozirda jamiyatdagi o‘rnimni yanada ahamiyatliroq qilish uchun Toshkent Davlat Stomatologiya Institutida tahsil olyapman. Kelajakdagi rejalarim esa birinchi navbatda ota-onamni rozi qilish, yetuk mutaxassis bo‘lish va albatta shaxsiy klinikamni yuritish. Bu dunyodagi barcha odamni hayotda o‘z o‘rni bo‘lishi kerak deb o‘ylayman. Chunki hayot bizga bir marta beriladi va undan unumli foydalanish kerak..
2 . ТОПШИРИҚ.

Буюк мутафакирлар томонидан БОРЛИҚ тушунчасига берилган таърифлардан келтиринг:

(минимум 5та таъриф……максимум 10та таъриф ёзинг)
1. Қадимги юнон файласуфи Суқрот борлиқни билим билан қиёслайди ва унингча, бирор нарса, биз уни билсаккина бор бўлади, инсоннинг билими қанча кенг бўлса, у шунча кенг борлиқни қамраб олади, деб ҳисоблайди.
2 Қадимги дунёнинг атомист олими Демокрит борлиқ атомлар мажмуасидан иборат деб тушунтирган. Унинг фикрича, борлиқнинг моҳияти унинг мавжудлигидадир. Мавжуд бўлмаган нарса йўқликдир 3 Форобий фикрича, илк борлиқ азалий Оллоҳнинг Ўзидир 4 Беруний фикрича, борлиқ шундай умумийликки, у ҳамма нарсанинг асосида ётади, демак, борлиқ ҳамма нарсанинг асосидир 5 Давид Юм ва Жорж Беркли борлиқни сезгиларимиз мажмуаси деб талқин этишган. 6 Ҳегел эса борлиқни мавҳумлик, мутлақ руҳнинг намоён бўлиши, деб таърифлайди
3. ТОПШИРИҚ. Жадвални тўлдиринг:
Борлиқнинг қуйидаги шакллари қандай хусусиятлар билан фарқланади? Жадвалга ёзинг:

	Табиат борлиғи	Инсон борлиғи	Жамият борлиғи
1 2 3 4 5	Табиат борлиғи одатда табиатдаги нарсалар (жисмлар), жараёнлар, ҳолатлар борлиғи сифатида тушунилади. У иккига бўлинади: азалий табиат борлиғи (ёки табиий табиат борлиғи, у инсондан илгари ва унинг иштирокисиз ҳам мавжуд бўлган) ва одам меҳнати билан ишлаб чиқарилган нарсалар бjорлиғи («иккинчи табиат» борлиғи, яъни маданият). Иккинчи табиат борлиғи эса, Ўз навбатида, қуйидаги кўринишларда учрайди:	(инсоннинг нарсалар оламидаги борлиғи ва одамнинг Ўзига хос бўлган инсоний борлиғи);	(айрим одамнинг тарихий жараёндаги борлиғи ва жамият борлиғи), у ижтимоий борлиқ ҳам деб аталади демак инсоннинг жамиятдаги урни кандай ишлар билан шугиланганли

МАВЖУДЛИК,_РЕАЛЛИК,_МАТЕРИЯ,_БОРЛИҚ_тушунчаларининг_ўзига_хос_томонларини_топинг_ва_тўлдиринг'>4 ТОПШИРИҚ.
Жадвални тўлдиринг: МАВЖУДЛИК, РЕАЛЛИК, МАТЕРИЯ, БОРЛИҚ тушунчаларининг ўзига хос томонларини топинг ва тўлдиринг

МАВЖУДЛИК	РЕАЛЛИК	МАТЕРИЯ	БОРЛИҚ
— борлиқнинг ҳозирги пайтда намоён бўлиб турган қисми бўлиб, Ўтган ва мавжуд бўладиган нарса ва ҳодисалар ҳам борлиқ тушунчасига киради	мавжудликнинг ҳаммага аён бўлган, улар томонидан тан олинган қисми.	Материалистлар материяни объектив реаллик, деб таърифлашади. Объектив реаллик инсон сезгиларига боғлиқ бўлмаган ҳолда, ундан ташқарида мавжуд бўлган воқеликдир.	Ўзига реалликни ҳам, мавжудликни ҳам қамраб олади.

5 ТОПШИРИҚ.
Жадвални тўлдиринг:

1. 
   ХАРАКАТ ; 2) ВАКТ (замон); ФАЗО (макон) каби материянинг атрибутларини белгилайдиган хусусиятларни жадвалга ёзинг:
   

	Движение	Время	Пространство
1 2 3	Борлиқнинг атрибутлари ичида унинг асосий мавжудлик усулини ифода этувчи хусусияти ҳаракат ҳисобланади. Чунки борлиқ ҳаракатсиз Ўзининг структуравий яхлитлигини сақлай олмайди.	ҳодисаларнинг кетма-кетлиги, жараёнларнинг давомийлигини ифодалайди.	нарсаларнинг кўламини, ҳажмини, Ўзаро жойлашиш тартибини, узлукли ёки узлуксизлигини ифодалайди