Ona tili va adabiyoti mustaqil ish. Gapning ifoda maqsadiga ko’ra turlari: So’roq va buyruq gaplar, his hayajon va his hayajonsiz gaplar

Javoblar

1. 
   Bog’lovchilar
   
2. 
   Ketma – ket
   
3. 
   To’ldiruvchilar
   
4. 
   Aniqlanmishga
   
5. 
   – ning
   
6. 
   Payt
   
7. 
   Har xil.
   

10. Mustaqil ish. Gapning ajratilgan bo’laklari ta’rifi va turlari.
I Topshiriq
“Ha yoki Yòq” texnologiyasi

Misollar	“ha”yoki”yo’q”
Ajratilgan bo’laklar ishtrok etgan gaplar mazmunan soddalashadi.
Ajratilgan bo’laklar ikki holda keladi.
Ajratilgan bo’lak o’zi izohlayotgan bo’lakdan doimo keyin keladi
Ajratilgan bo’laklar 5 xil vazifani bajaradi
Ajratilgan bo’laklar gapda vergul, tire va qavs bilan ajratiladi
Tartibi o’zgartirilgan, lekin sifatlovchilik xususiyatini saqlab qolgan sifatlovchilar ajratilgan bo’lakka aylanadi.

Javoblar

Misollar	“ha”yoki”yo’q”
Ajratilgan bo’laklar ishtrok etgan gaplar mazmunan soddalashadi.	Yo’q
Ajratilgan bo’laklar ikki holda keladi.	Ha
Ajratilgan bo’lak o’zi izohlayotgan bo’lakdan doimo keyin keladi	Ha
Ajratilgan bo’laklar 5 xil vazifani bajaradi	Yo’q
Ajratilgan bo’laklar gapda vergul, tire va qavs bilan ajratiladi	Ha
Tartibi o’zgartirilgan, lekin sifatlovchilik xususiyatini saqlab qolgan sifatlovchilar ajratilgan bo’lakka aylanadi.	Ha

10. Mustaqil ish.Gapning ajratilgan bo’laklari ta’rifi va turlari.
II Topshiriq
“Blits” texnologiyasi.

1	Bir bo’lakli va birikmali bo’lak holida keladi	A	Ajratilgan hol
2	O’g’lim, qo’zichog’im, orom olib uxlayapti, - dedi ona.	B	Ajratilgan to’ldiruvchi
3	U shoir – inson ruhining bilimdoni	C	Ajratilgan kesim
4	Nasihatimni, otangning so’zini, esingda tut	D	Ajratilgan ega
5	Hu ana shu joyda, taxta ko’prikning ostida, kichik bir buloq bor.	E	Ajratilgan bo’laklar

Javoblar

№

1 E

2 D

3 C

4 B

5 A

11. Mustaqil ish. Gap bo’laklari sanalmaydigan birliklar, undalma uning turlari, xususiyatlari.
I Topshiriq

• 
  Undalmaga to’g’ri berilgan ta’riflarni ajratib chiqing.
  

1. 
   So’zlovchining nutqi, fikri qaratilgan shaxs yoki narsani bildirgan so’z.
   
2. 
   Bitta yoki bir nechta so’zdan iborat bo’ladi.
   
3. 
   Xatni uning o’ziga, Muqaddasga bering.
   
4. 
   Undalmalar bir xil Grammatik shakilda bo’ladi
   
5. 
   Undalmalar yig’iq yoyiq; uyushgan uyushmagan; takrorlangan, takrorlanmagan bo’lishi mumkin.
   
6. 
   Gap bo’laklari bilan o’zaro aloqaga kirishmaydi.
   

Javoblar:1, 2, 5, 6.


11. Mustaqil ish. Gap bo’laklari sanalmaydigan birliklar, undalma uning turlari, xususiyatlari.
IITopshiriq

“Blits” texnologiyasi.

1	Yurak, sensan mening so’zim	A	Undalma sifat bilan ifodalangan
2	Hoy sen, aytganimni bajardingmi?	B	Undalma ibora bilan ifodalangan
3	She’r aytgim kelyapti, aziz dostlarim, she’r aytgim kelyapti, go’zal Farg’ona!	C	Undalma so’z birikmasi bilan ifodalangan
4	Hoy qizi tushmagur, nimalar deb aljirayabsan?	D	Undalma olmosh bilan ifodalangan
5	Azizim, dunyoga bevaqt kelibmiz	E	Undalma ot bilan ifodalangan

Javoblar

№

1 E

2 D

3 C

4 B

5 A

12. Mustaqil ish. Kirish so’z, kirish birikma va kiritma gap


I Topshiriq“Ha yoki Yòq” texnologiyasi

№	Kirish so’z, kirish birikma va kiritma gaplarga berilgan to’g’ri ta’riflarni toping
1	Kirish so’zlar yozuvda gapning boshqa bo’laklaridan doimo	vergul bilan ajratiladi
2	Tahlilda kirish so’zlar	To’g’richiziq ostiga to’lqin chizish bilan ifodalanadi
3	Albatta, shubhasiz, shaksiz	Tasdiq munosabati
4	To’g’ri, yollarda ham mashaqqat bor	Ishonch munosabati
5	Kiritmalar barcha bo’laklar kabi	Sodda va murakkab bo’ladi.

Javoblar

№

1 +

2 +

3 -

4 -

5 +

12. Mustaqil ish. Kirish so’z, kirish birikma va kiritma gap


II Topshiriq “Keys-stadi” texnologiyasi.

1. 
   Kirishlar _______ va __________holatida bo’ladi
   
2. 
   Kirish so’zlar va kirish birikmalar asosan ________ so’zlar bilan ifodalanadi.
   
3. 
   Ishonch munosabatini bildirgan so’zlar ______, _______, ________.
   
4. 
   Kirish so’zlar yozuvda gapning boshqa bo’laklaridan doimo ______, bilan ajiratiladi.
   
5. 
   Gapning asosiy mazmuniga qo’shimcha axborot qo’shuvchi va alohida ohang bilan ajralib turuvchi qismga ____________ deyiladi.
   

Javoblar

1. 
   So’z va birikma
   
2. 
   Modal
   
3. 
   Albatta, shubhasiz, shaksiz
   
4. 
   Vergul
   
5. 
   Kiritma gaplar
   

13. Mustaqil ish. Gaplarning tuzilish jihatidan turlari; sodda gap turlari; ikki bosh bo’lakli sodda gaplar.
I Topshiriq “Ha yoki Yòq” texnologiyasi

№	Soda va qo’shma gaplarga berilgan to’g’ri ta’riflarni toping
1	Gap tuzilishi jihatidan	Ikki turli bo’ladi
2	Soda gaplar eganing ishtirok etish yoki etmasiliga ko’ra	Uch xil bo’ladi
3	Qo’shma gaplarda ikki va undan ortiq ....... mavjud bo’ladi.	Grammatik asos
4	Havo bulut bo’ldi va yomg’ir yog’di.	Qo’shma gap

Javoblar

№

1 +

2 -

3 +

4 +

13. Mustaqil ish. Gaplarning tuzilish jihatidan turlari; sodda gap turlari; ikki bosh bo’lakli sodda gaplar.
II Topshiriq

“Blits” texnologiyasi.

1	Yangi filmni tomosha qildik.	A	Egasi mavjud, egasi ifodalanmagan
2	Ikki va undan ortiq grammatik asos mavjud bo’ladi.	B	Sodda gap
3	Soda gaplar eganing ishtirok etish yoki etmasiliga ko’ra ikkiga bo’linadi.	C	Egasi ma’lum gap
4	Biz sayrdan keldik	D	Qo’shma gap

Javoblar

№

1 B

2 D

3 A

4 C

14. Mustaqil ish. Shaxsi aniq, shaxsi noaniq va shaxsi umumlashgan gaplar.
I TopshiriqHa yoki Yòq” texnologiyasi

№	Shaxsi aniq, shaxsi noaniq va shaxsi u mumlashgan gaplarga to’g’ri ta’riflarni toping
1	Biz sayrdan keldik	Egasi ifodalanmagan gaplar
2	Egasi mavjud gaplar	Kecha men kinoga bordim.
3	Egasi ma’lum gap	Topshiriqni o’z vaqtida bajaring
4	Hurmat qilsang, hurmat topasan.	Egasi umulashgan gap
5	Egasi yashirin gaplar, egasiz gaplar	Shaxsli gaplar
6	Egasi ifodalanmagan gaplar	Shaxsi noma’lim,atov va so’z gaplar

Javoblar

№

1 -

2 +

3 +

4 +

5 -

6 +

14. Mustaqil ish. Shaxsi aniq, shaxsi noaniq va shaxsi umumlashgan gaplar.
II Topshiriq “Keys-stadi” texnologiyasi.

1. 
   Egasi mavjud gaplarda ............... qatnashadi.
   
2. 
   Egasi ifodalanmagan gaplar ..................., .....................bo’linadi.
   
3. 
   Egasi ma’lum gaplarning kesimi odatda ......va ......... shaklida bo’ladi.
   
4. 
   Egasiz gaplar..............., ..............., ....................... ga bo’linadi.
   
5. 
   Shaxsi noma’lum gaplarda ......... fe’l bilan ifodalanadi.
   

Javoblar

1. 
   Ega
   
2. 
   Egasi yashirin gaplar, egasiz gaplar
   
3. 
   I vaII shaxs
   
4. 
   Shaxsi noma’lim,atov va so’z gaplar
   
5. 
   Fe’l
   

15. Mustaqil ish. Shaxssiz, atov hamda infinitive gaplar
I Topshiriq“Blits” texnologiyasi.

1	Atov gaplarning harakat nomi bilan ifodalanishi	A	Atov gaplar
2	Bir so’z bilan ifodalangan atov gaplar	B	Shaxssiz gap
3	Aniqlovchilar bilan kengaygan atov gaplar	C	Yoyiq atov gaplar
4	Bu topshiriqni puxta bajarish kerak