Ona tili va adabiyoti  Tarix

DTM 

Alijon Raxmonov 

[phone] 

 

 

 

BIOLOGIYA 11.04.2021 

1.

 Bug’doyning diploid navi changdonidagi mikrosporalar soni uning 

somatik hujayrasi yadrosidagi xromosomalar sonidan 6 baravar ko’p 

miqdorda yetildi deylik. Agar urug’lanish jarayonida 56 ta spermiy 

ishtirok etgan bo’ls, urug’lanish jarayonida ishtirok etmagan 

spermiylardagi xromosomalar sonini ko’rsating. 

A) 196  B) 392  C) 784  D) 1568 

2.

 Noma’lum ikki jinsli o’simlikning changlanish jarayonida urug’chi 

tumshuqchasiga 16 ta chang donachasi kelib tushdi. Urug’lanishdan 

so’ng 5 ta urug’ hosil bo’ldi. Urug’lanishda qatnashgan 

spermatozoidlardagi autosomalar soni 120 tani tashkil qilsa, 

noma’lum o’simlikni toping. 

A) xrizentima B) tamaki C) qalampir D) herbatsium 

3.

 Organizmlarning o’zgarishi bir tomondan uning yangi turlarning 

paydo bo’lishi, ikkinchi tomondan takomillashuvga bo’lgan intilishi, 

tashqi omillarning bevosita ta’siri tufayli amalga oshgan. Ushbu 

fikrlar kimga tegishli? 

A) Lamark  B) Kyuve C) Linney D) Darvin 

4.

 Quyidagi javoblarni o’simliklarga  moslab ko’rsating. 

a) bug’doyiq b) qoraqat c) na’matak d) qurttana 

1) ildizdagi kurtaklaridan yangi novda hosil qiladigan, yonbargchali 

murakkab bargli o’simlik 2) gulpoyasi shoxlanmagan, barglari qor 

tagida qishlab erta bahorda yana o’sishda davom etaveradi 3) 

ildizpoyali murakkab shingil to’pgulli ko’p yillik o’t 4) parxesh yo’li 

bilan ko’paytiriladigan mevasi rezavor o’simlik 

A) a-3, b-4, c-1 d-2   

B) a-1, b-2, c-4, d-3 

C) a-2, b-3, c-1, d-4   

D) a-3, b-1, c-4, d-2 

5.

 Burchoqdoshlar oilasi vakillari orasida….uchramaydi. 

A) ikki yillik o’tlar    

B) oddiy barglilar 

C) yonbargchalilar     

D) to’g’ri gullilar 

6.

 Qaysi javoblarda sutemizuvchilaming spermatozoidlariga xos 

bo’lmagan qism (tuzilma)lar keltirilgan?  

1-mezosoma; 2-bosh qismida sentriola; 3-o'zak ip;  

4-yadro; 5-embrion diski; 6-oqsil ipcha; 7-mitoxondrial spiral; 8-

sariqlik; 9-oqsil parda; 10-akrosoma; 11-orqa qismidagi sentromera.  

A) 1,2,5,6,8,10   B) 1,3,4,5,7,9  C) 1,5,6,8,9,11  D) 1,2,3,5,8,11  

7.

 Kislorodga to’yingan qon yurak  devoridagi uch juft teshikchalar 

orqali uning bo’shlig’iga o’tadigan hayvonlarni ko’rsating. 

1) midiya 2) lansetnik 3) yonsuzar 4) kallima 5) bitiniya  

6) falanga 7) gelekonus 8) zaxkash 9) biy 10) qayin odimchisi 

A) 3,6,8,9 B) 1,2,3,8 C) 2,4,9,10 D) 1,3,5,8 

8.

 Beluga (a) va forel(b)ning skeletini tashkil etuvchi suyaklar qaysi 

javobda to’g’ri berilgan? 

1) tog’aydan tashkil topgan miya qutisi 2) suyak bilan qoplangan bosh 

qutisi 3) o’q skeleti xorda 4) asosan tog’aydan iborat tana  skeleti  

5) qisman suyakka aylangan bosh va o’q skeleti 

A) a-1,3,4 b-5  B) a-3,5 b-2,3,4  C) a-2,3,4 b-5  D) a-1,4 b-3,5 

9.

 And kondorining katta qon aylanish doirasi yo’nalishi to’g’ri 

berilgan javobni ko’rsating. 

A) chap yurak qorinchasi-chapga yo’naluvchi aorta-ichki organlar 

arteriyasi-kapillyar-vena qon tomiri-o’ng yurak bo’lmasi 

B) o’ng yurak qorinchasi-chapga yo’naluvchi o’pka arteriyasi-o’pka-

o’pka venasi-chap yurak bo’lmasi 

C) chap yurak qorinchasi-o’ngga yo’naluvchi aorta-ichki organlar 

arteriyasi-kapilyar-vena qon tomiri-o’ng yurak bo’lmasi 

---

14 

 

 

D) o’ng yurak qorinchasi-o’ngga yo’naluvchi o’pka arteriyasi-o’pka-

o’pka venasi-chap yurak bo’lmasi 

10.

 Simpatik (a) va parasimpatik (b) nerv sistemalarining bronxlar 

funksiyasiga ta’sirini juftlab ko’rsating. 

1) bronxlarni kengaytiradi (nafas olish) 2) bronxlarni toraytiradi (nafas 

olish) 3) broxlarni kengaytiradi (nafas chiqarish) 4) bronxlarni 

toraytiradi (nafas chiqarish) 

A) a-1, b-4 B) a-2, b-3 C) a-3, b-2 D) a-4 b-1 

11. 

Go’zaning yaxlit (a) va o’yilgan (b) bargli formalarini aniqlang. 

1) Hirsutum 2) Herbaceum 3) Raymondiy 4) Klotshiaunum 

A) a-1,2 b-3,4  B) 1,3 b-2,4  C) a- 3,4 b-1,2  D) a-1,4 b-2,3 

12.

 Professor Azimova ilmiy ish olib borgan organga xos belgilarni 

toping. 

1) eritrotsitlar va leykotsitlar parchalanadi 2) eritrotsitlar parchalanadi 

3) oqsil va uglevod almashinuvida ishtirok etadi 4) uglevod va lipid 

almashinuvida ishtirok etadi 5) massasi 140-200 g 6) massasi 70-80 g 

7) vazifasi qon deposi 8) vazifasi qonni zaharli moddalardan tozalash 

A) 1,5,7    B) 2,3,8   C) 4,6,8   D) 1,2,3,4,5,6,7,8 

13.

 Qaysi kasalliklarning qo’zg’atuvchisi hayotning hujayrasiz 

shakllari hisoblanadi? 

1) gommoz 2) kuydirgi 3) ensefalit 4) mitotoksikoz 5) qizilcha 6) 

tamaki mozaikasi 7) vabo 8) oqsil kasalligi 9) terlama 10) vertitsillum 

A) 1,4,7,9  B) 2,5,7,10 C) 3,5,6,8 D) 2,3,5,6 

14.

 Plazmidlar qanday genlardan tuzilgan? 

A) yog’larni parchalovchi ferment sintez qiluvchi  

B) oqsillarni parchalovchi fermant sin qiluvchi 

C) antibiotiklarni parchalovchi fermant  

D) uglevodlarni parchalovchi ferment 

15.

 Gemofiliya va daltonizm kasalliklari X xoromosomada joylashgan 

retsessiv gen orqali nasldan-naslga o’tadi. Ushbu genlar orasidagi 

masofa 9,8 mogonoidga teng. Onasi daltonik bo’lgan, otasi esa 

gemofiliya bilan kasallangan oilada tug’ulgan qiz ushbu belgilari 

bo’yicha sog’lom yigit nikohidan tug’ulgan ikki o’g’il bolaning biri 

daltonik, ikkinchisi gemolitik, lekin ranglarni yaxshi ajratadi. Ushbu 

oilada ikkala juft belgilari bo’yicha sog’lom o’g’il va qizlarning 

tug’ilish ehtimonlini aniqlang(%) 

A) 52,45 B) 67,7  C) 34,54  D) 48,6 

16.

 Tuzilishiga ko’ra (a) va joylashuviga (b) ko’ra gul tugunchasi 

qanday bo’ladi? 

A) a-ustki va ostki b-bir va ko’p uyali 

B) a-bir va ko’p uyali b-ostki va ustki 

C) a-oddiy va murakkab b-tashqi va ichki’ 

D) a-alohida qo’shilgan b-bir va ko’p uyali 

17.

 Bug’doyga tegishli javoblarni ko’rsating. 

1) vatani janubi-g’arbiy osiyo 2) vatani sharqiy Osiyo 3) seleksiya 

natijasida yetishtirilgan bug’doy baland bo’yli, serhosil tarkibida 

kleykobina mavjud 4) tetraploid navida 28 ta xromosoma mavjud 5) 

diploid navida 24 ta xromosoma mavjud 6) tritikale duragayini 

olinishida qatnashadi 7) Yulduz Namangan-34 yangi istiqbolli navlari 

hisoblanadi 8) Ulugbek-600, Sanzor serhosil navlari hisoblanadi 9) 

murtakdagi ildizchasidan qo’shimcha ildiz hosil bo’ladi 10) urug’I 3-5 

sm chuqurlikka ekiladi 3 gradusda unib chiqadi 

A) 1,4,6,8,10  B) 2,3,5,6,7,9  C) 1,3,4,8,9    D) 2,4,5,10 

18.

 Quyidagi qaysi oila o'simliklari orasida ikki yillik hayotiy shaklga 

ega vakillari uchramaydi?  

A) ra'nodoshlar, tokdoshlar B) sho’radoshlar, burchoqdoshlar  

C) karamdoshlar, ziradoshlar D) burchoqdoshlar, ziradoshlar  

19.

 Gastrulyatsiya jarayoni hujayraning o’sib kirishi orqali amalga 

oshadigan organizmlarda qon aylanish tizimining qaysi qismlarida 

CO2 ga to’yingan qon bo’ladi? 

1) yurak chap bo’lmasida 2) yurak qorinchasi 3) arteriyalarda 4) yurak 

o’ng bo’lmasida 5) yurakning o’ng bo’lmasiga qon olib keluvchi vena 

tomiri 6) yurakning chap bo’lmasiga qon olib keluvchi vena tomiri 

A) 4,5 B) 6  C) 1,2,3 D) 1,2,3,6 

20.

 Chumchuqsimonlar turkumiga mansub bo’lmagan qushlarni 

ko’rsating. 

1) vyurok 2) go’ngqarg’a 3) musicha 4) chittak 5) bulbul 6) churrak  

7) hakka 8) karqur 

A) 1,6,8  B) 2,3,5  C) 1,4,7  D) 3,6,8 

21.

 Tog’olcha mikrosporasi  bo’linishining metafaza davrida nechta 

xromosoma (a) va xromatidlar (b) bo’ladi? 

A) a-8, b-16    B) a-16 b-16   C) a-32, b-32  D) a-16 b-32 

22.

 Bir sinfga (1) bir turkumga (2) bir oilaga (3) mansub organizmlar 

to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. 

A) 1-yomg’ir chuvalchangi va falanga 2- kallima va gelekonius 3- 

norka va latcha 

B) 1-povituxa va triton 2- jayra va sug’ur 3- olaqo’zan va norka 

C) 1- qanotsiz kivi va tovus 2- ko’k sug’ur va yumronqoziq 3- 

yo’lbars va sug’ur 

D) 1- tok shillig’i va bitiniya 2- chirildoq va temirchak 3- yaguar va 

qashqaldoq 

23.

 Qashqarbeda va sebarga uchun umumiy bo’lmagan javobni 

ko’rsating. 

A) gullari poyada uzun bandi bilan ketma-ket birikkan to’pgul hosil 

qiladi. 

B) guli qiyshiq, murakkab bargli 

C) barglari poyada ketma-ket o’rnashgan uzun bandli 

D) meva pallalarining orasida to’siq yo’q. magnoliyasimon 

24. 

Blastamerlar soni 512 ga yetishi uchun necha marta meridial va 

necha marta ekvatarial bo`linishi kerak? 

A)4:5   B) 3:4    C) 5:6   D) 5:4 

25.

 Gultojbarglari soni 5 ta gullari qiyshiq, oddiy bargli o’simlikni 

toping. 

A) itqovun B) tugmachagul C) qashqarbeda D) yantoq 

26.

 Quyidagilardan qaysilari zaharli ? 

1) belyanka 2) korall aspidi 3) gelekonus 4) sariq falanga  

5) qalqontumshuq ilon 6) bo’g’ma ilon 7) sariq chayon 8) biy 9) sariq 

ilon 10) Amerika suviloni 

A) 1,4,5,7,8,10 B) 2,3,5,7,8 C) 1,2,5,6,7,9  D) 2,3,5,6,7,10 

27.

 Buyrakda siydik hosil bo’lishining filtratsiya davriga tegishli 

javoblarni ko’rsating. 

a) arteriya kapilyarlaridan qonning suyuq qismi nefron bo’shlig’iga 

o’tadi b) birlamchi siydikning kapsulasida to’planishi c) birlamchi 

siydikning kalavasimon kanalchalardan vena qon tomirlariga qayta 

so’rilishi d) kapsulada bosimning past bo’lishi e) ikklamchi siydikning 

hosil bo’lishi 

A) a,b,c  B) a,b,d  C) c,d,e  D) b,d,e 

28.

 Membranali orgonoidlari yo’q organizmlarni aniqlang. 

A) batsidiya, xlorella, ksantoriya 

B) ulotris, spirogyra, vertitsil 

C) nitella, spirogyra, ulva 

D) xrokokk, spirilla, batsilla 

29.

 Chaqaloqlarda qalqonsimon bezning (a) va ayrisimon (b) bezning 

massasi qancha? 

A) a-10 b-1 B) a-1g b-12g  C) a-0,2 g b-5-6 g  D) a-5g b-10g 

30.

 Arslon (a) va musicha (b) ning yurak faoliyatiga tegishli 

ma’lumotlar to’g’ri keltirilgan javobni aniqlang. 

A) a-chap bo’lmachadagi qonda kislorodning konsentratsiyasi 

karbonat angidridga nisbatan past bo’ladi b- chap qorinchadagi qonda 

karbonat angidridning konsentratsiyasi kislorodga nisbatan past 

bo’ladi 

B) a-chap bo’lmachadagi qonda kislorodning konsentratsiyasi 

karbonat angidridga nisbatan past bo’ladi, b- o’ng qorinchadagi qonda 

karbonat angidridning konsentratsiyasi kislorodga nisbatan past 

bo’ladi 

C) o’ng bo’lmachadagi qonda kislorodning konsentratsiyasi karbonat 

angidridga nisbatan past bo’ladi, b- chap qorinchadagi qonda qonda 

karbonat angidridning konsentratsiyasi kislorodga nisbatan past 

bo’ladi 

D) o’ng bo’lmachadagi qonda kislorodning konsentratsiyasi karbonat 

angidridga nisbatan past bo’ladi, b- o’ng  qorinchadagi qonda qonda 

karbonat angidridning konsentratsiyasi kislorodga nisbatan past 

bo’ladi