Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 10-sinfi uchun darslik

144
3-test. 
Jek Ma muvaffaqiyatining asosiy siri nimada? 
Eslatma. Bir nechta to‘g‘ri javob bo‘lishi mumkin.
A
faqat o‘z kelajagini o‘ylashida 
B
boshlagan ishining oxiriga yetkazishida
D
mashinadek mehnat qilishida 
E
qilayotgan ishini sevishida
F
boshqalarning fikri bilan ish ko‘rishida
G
xatolaridan xulosa chiqarishida
4-test.
Yuqoridagi matn mazmuniga eng mos maqolni aniqlang.
A
Qo‘rqqanga qo‘sh ko‘rinadi.
B
Yetti marta yiqilib, sakkiz marta tur.
C
Boy boyga boqar, suv soyga oqar.
D
Yosh keladi ishga, qari keladi oshga. 
1-test. 
Jek Maning fikri asosida quyidagilarni moslashtiring
I. Yoshlarni qo‘llab-quvvatlang.
a) 20 yoshda
II. O‘zingiz mohir bo‘lgan ish bilan shug‘ullaning.
b) 35 yoshda
III. Xato qilishdan qo‘rqmang.
c) 45 yoshda
IV. Ishingizda sermahsul bo‘ling.
d) 55 yoshda
42.1-mashq. 
Matn asosida tuzilgan quyidagi testlarni bajaring.
2-test.
Jek Maning fikricha, kelajakda kimlar ko‘plab muvaffaqiyatga erishadi?
A
ko‘plab bilimlarga ega insonlar 
B
tartib-qoidalarga doim amal qiluvchilar
C
yaratuvchan, noodatiy fikrlaydiganlar 
D
o‘z kasbini sevadiganlar

---

145
42.2-mashq. 
Yuqoridagi matndan subyektiv munosabat ifodalangan o‘rinlarni topib 
ko‘chiring.
42.4-mashq. 
“Boy bo‘lsam!” matni uchun kirish qismini shakllantiring. 
42.5-mashq. 
Yuqoridagi matnda asosiy mazmunni ifodalayotgan fikrlarni ajratib, 
daftaringizga yozing.
Topshiriq. 
“Milliarderlar hayotidan” matni asosida 5 ta savol tuzing, topshiriqlar 
yashirin ifodalangan ma’lumotni tushunishga yo‘naltirilgan bo‘lsin. 
samarali
amin bo‘lmoq
muvaffaq bo‘lmoq
uddalay olmoq
kreativ
aql bovar qilmas
Yozma matn odatda uch qismga ajratiladi: kirish, asosiy qism, xulosa. Matn kirish 
qismini to‘g‘ri shakllantirish uning tushunilishini osonlashtiradi. Matnning kirish qismi-
da mavzuga aloqador bo‘lgan, qiyoslangan holatlar, uning ahamiyatliligi, zarurati bayon 
etiladi. Odatda, hajman bir yoki ikki xatboshidan oshmaydi. Shuningdek, yozma matnlar 
turlarida bu talablar bir-biridan farq qilishi mumkin. 
Arzimagan narsalarga jahl qilib, yaqinlaringni ranjitma, ko‘nglini qoldirma. Zarar 
keltiruvchi kichik narsalarni yo‘q qilaman deb, katta, muhim narsalardan ajralib qolma.