Ona tili-bu millatning ruhidir

Yuqorida ta’kidlaganimizdek, oshiqona g‘azallarning lirik qahramoni ishq iztiroblarida toblangan shaxs – chinakam oshiq. U goh o‘z ma’shuqasidan mamnun, gohida esa uning harakatlarini bevafolikka yo‘yib, undan noliydi. U “yor”ning portretini chizib, ayni paytda o‘z ahvol-u ruhiyasini turli bo‘yoqlar orqali parallel holda kuylaydi. Navoiy ishqni insonning, nainki insonning, butun borliqning mohiyatini belgilovchi muhim omil sifatida e’tirof etib:

• Yuqorida ta’kidlaganimizdek, oshiqona g‘azallarning lirik qahramoni ishq iztiroblarida toblangan shaxs – chinakam oshiq. U goh o‘z ma’shuqasidan mamnun, gohida esa uning harakatlarini bevafolikka yo‘yib, undan noliydi. U “yor”ning portretini chizib, ayni paytda o‘z ahvol-u ruhiyasini turli bo‘yoqlar orqali parallel holda kuylaydi. Navoiy ishqni insonning, nainki insonning, butun borliqning mohiyatini belgilovchi muhim omil sifatida e’tirof etib:
• Bo‘lmasa ishq, ikki jahon bo‘lmasin, Ikki jahon demaki, jon bo‘lmasin.
• Ishqsiz ul tanki, aning tani yo‘q, Husnni netsun kishikim, oni yo‘q, –
• deydi “Hayrat ul-abror” dostonida. Navoiy o‘z g‘azallarida oshiqning holatini yoritishda originallikka intiladi. O‘zigacha shakllangan adabiy an’analarni o‘zlashtirgan shoir o‘ziga xos uslubda g‘azal bitarkan, hech bir detalni chetda qoldirmaydi. Oshiqqa xos ma’naviy-axloqiy yetuklik, ruhiy yuksaklik va qalb pokligini aks ettiradi.