Ona tili, 5-sinf qoidalari Til jamiyatga, ya’ni odamlarning o’zaro munosabatga kirishuviga, aloqa qilishiga xizmat qiladi, shuning uchun u ijtimoiy hodisa



Download 1,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/32
Sana26.02.2022
Hajmi1,76 Mb.
#468461
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   32
Bog'liq
Ona tili 5-sinf qoidalari testlari bilan

Fe’l zamonlari. 
Fe’ldan anglashilgan harakat-holatning nutq so’zlanib turgan paytga munosabati fe’l zamonlari, 
shunday ma’noni ifodalovchi qo’shimchalar esa zamon qo’shimchalari deyiladi. Fe’llarda uchta zamon bor: 
1) 
o’tgan zamon; 2) hozirgi zamon; 3) kelasi zamon. 
Bu uch xil ma’no maxsus qo’shimchalar yordamida ifodalanadi 
va ular zamon qo’shimchalari hisoblanadi. 
47.
O’tgan zamon.
-di, -ib (fe’l unli bilan tugasa -b),- gan edi, -gan ekan qo’shimchalari bilan kelib, ish-
harakatning va holatning nutq jarayonidan oldin sodir bo’lganini yoki bo’lmaganini bildirgan fe’llarga o’tgan 
zamon fe’llari deyiladi. O’tgan zamon fe’llari uchala shaxsda tuslanadi. Masalan: 
bordim, bording, bordi; bordik, 
bordingiz, bordi (-lar).
48.
Hozirgi zamon: 
-
yap, -(a)yotir, -moqda 
(kelyapman, kalayotirman, kelmoqdaman) 
qo’shimchalari bilan kelib, 
ish-harakat va holatning nutq jarayonida yuz berayotgani yoki bermayotganini bildirgan fe’llarga hozirgi zamon 
fe’llari deyiladi. 
49.
Kelasi zamon.
-a/-y, -(a)r, -ajak, -moqchi 
(boraman, o’qiyman, kelarman, yozajakman, yozmoqchiman) 
qo’shimchalari bilan kelib, ish-harakat va holatning nutq jarayonidan keyin yuz berishi yoki bermasligini bildirgan 
fe’llarga kelasi zamon fe’llari deyiladi. 
50.
Shaxs-son qo’shimchalari.
Fe’ldan anglashilgan ish-harakat va holatning so’zlovchi, tinglovchi yoki o’zgaga 
tegishli ekanini bildurvchi qo’shimchalarga shaxs-son qo’shimchalari deyiladi. So’zlovchi 1-shaxs, tinglovchi 2-
shaxs, o’zga 3-shaxs hisoblanadi: 
men keldim, sen kelding, u keldi; biz keldik, siz keldingiz, ular keldilar. 
51.
Ravish.
Qanday?, qancha?, qachon?
so’roqlariga javob bo’lib, harakatning holati, o’rin, payt, sabab, daraja-
miqdorini bildirgan so’zlar ravish sanaladi. Ravish, asosan, fe’lga bog’lanadi va ko’proq hol vazifasida keladi. 
52.

Download 1,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish