Ona tili-11 sinf indd

2-topshiriq.
 
Berilgan parchani o‘qing, hujjat matniga qo‘yiladigan aso-
siy talablar haqida fikrlashing va ularni esda saqlang.
 Hujjat matni aniqlik, ixchamlik, lo‘ndalik, mazmuniy to‘liqlik kabi 
talablarga ham javob berishi kerak. Bu talablarga javob bera olmaydigan 
hujjat chinakam hujjat bo‘la olmaydi, bunday hujjat ish yuritish jarayoniga 
xalaqit beradi, uning samaradorligini keskin pasaytiradi.
Hujjatlar matnining xolislik, aniqlik, ixchamlik, lo‘ndalik, mazmuniy 
to‘liqlikdan iborat zaruriy sifatlari hujjatchilik tilining o‘ziga xos uslubi, 
undagi o‘ziga xos so‘z qo‘llash, morfologik va sintaktik xususiyatlar orqali 
ta’min etiladi.
Hujjatlar tilida ot turkumiga oid so‘zlar ko‘p qo‘llanadi. Hatto fe’l 
bilan ifodalanuvchi harakat va holatlar ifodasi uchun ham otga yaqin 
so‘z shakllari tanlanadi, ya’ni «harakat nomi» deb ataluvchi so‘z shakllari 
faol ishlatiladi: «...tayyorgarlikning borishi  haqida», «...qarorning bajarilishi 
to‘g‘risida», «...yordam berish maqsadida», «...qabul qilishingizni so‘rayman» 
kabi.

---

101
Fe’l shakllarining qo‘llanishida ham birmuncha o‘ziga xosliklar mavjud. 
Xususan, majhul nisbatdagi 3-shaxs buyruq-istak maylidagi yoki o‘tgan 
(yoki hozirgi-kelasi) zamondagi fe’l shakllarining qo‘llanish darajasi ancha 
yuqori:  topshirilsin, tasdiqlansin, bajarilsin, bo‘shatilsin, tayinlansin, eshitildi, 
qaror qilindi, ko‘rib chiqildi, ko‘rsatib o‘tildi kabi.  («Ish yuritish» kitobi)