£он томирлар тизимининг умумий анатомияси

107-rasm.Qo‘ltiq osti va yelka arteriyalari.

1-a. axillaries; 2-r. deltoideus; 3-r. acromialis; 4-a. thoracoacromialis; 5-r. pectoralis; 6-a. thoracica lateralis; 7-a. thoracodorsalis; 8-a. circumflexa scapulae; 9-a. subscapularis; 10-a. circumflexa humeri posterior; 11-a. circumflexa humeri anterior; 12-a. profunda brachii; 13-a. collateralis ulnaris superior; 14-a. brachialis.

5.Yelka suyagini oldidan aylanib o‘tadigan arteriya (a. circumflexa humeri anterior) yelka suyagining xirurgik bo‘ynini oldidan aylanib o‘tib, yelka bo‘g‘imi va deltasimon mushakka tarqaladi.

6. Yelka suyagini orqadan aylanib o‘tadigan arteriya (a. circumflexa humeri posterior) to‘rt tomonli teshik orqali kurakni orqa yuzasiga o‘tib, oldingi shu nomli arteriya bilan anastomoz hosil qilib elka bo‘g‘imini va uning atrofda joylashgan mushaklarni qon bilan ta’minlaydi.


Yelka arteriyasi
Yelka arteriyasi (a. brachialis) qo‘ltiq osti arteriyasining bevosita davomi (108-rasm) bo‘lib, katta ko‘krak mushagining pastki chekkasi sohasida boshlanadi. Yelka sohasida yelka arteriyasi sulcus bicipitalis medialis bo‘ylab tirsak chuqurchasiga boradi. Bu chuqurchada bilak suyagi bo‘yni sohasida bilak va tirsak arteriyalariga bo‘linadi. Yelka arteriyasidan quyidagi tarmoqlar chiqadi:
1. r. muscularis yelka mushaklariga.
2. Yelkaning chuqur arteriyasi (a. profunda brachii) bilak nervi bilan yelka-mushak kanalida yo‘nalib, yelka suyagi va mushaklariga aa. nutricae humeri, r.deltoideus et r. muscularis tarmoqlarini berib ikki shoxga bo‘linadi. Uning tarmoqlaridan birinchisi o‘rta yonlanma arteriya (a. collateralis media) yelkaning uch boshli mushagiga tarmoqlar berganidan so‘ng orqa tirsak egatidan o‘tib orqaga qaytuvchi suyaklararo arteriya (a. interossea recurrens) bilan anastomozlashadi. Ikkinchi tarmog‘i bilak tomondagi yonlama arteriya (a.collateralis radialis) oldingi lateral tirsak egati bo‘ylab yo‘nalib orqaga qaytuvchi bilak arteriyasi (a. recurrens radialis) bilan anastomozlashadi.