Omlarni tahlil qilish

Birlashtirilgan tomlar va tom qoplamalari 
Birlashgan tomlarning konstruktiv sxemalari
: 
a,b - shamollatilmaydigan; d - shamollatiladigan; 1 - himoya qatlami; 2 - o 
‘rama to ‘shama; 2 - tekislovchi qatlam (qorishmayoki yig ‘ma 
temirbetondan); 4 - issiq-sovuqdan izolatsiya qatlami; 
5 - bug ‘dan himoya qatlami; 6 -ko‘taruvchi konstruksiya; 
7 - suvoqli shift; 8 - issiq-sovuqdan izolatsiya qiluvchi ko‘taruvchi 
konstruksiya (yopma konstruksiyasi); 9 - havo qatlami. 
Birlashgan tomlarda yopma qismi chordoq ora yopmasi konstruksiyasi bilan 
birlashgan bo‘lib, ularda chordoq qismi bo‘inmaydi va chordoq ora 
yopmasining ostki qismi yuqori qavat uchun shift vazifasini o‘taydi. 
Ko‘pchilik hollarda birlashgan tomlar temirbeton elementlardan 
tayyorlanadi. Birlashgan tomlar chordoqli (nishabli) tomlarga nisbatan 10-
15% arzonga tushadi, ekspluatatsiya narxi esa 5 baravar kam bo‘ladi. 
Birlashgan tomlaming shamollatilmaydigan yoki shamollatiladigan turlari 
bo‘ladi. 

---

Shamollatilmaydigan tomlarda temirbeton yopma plitasi ustidan bir yoki 
ikki, uch qavat ruberoid issiq bitum bilan yopishtiriladi. Bu qatlamning 
asosiy vazifasi issiqlikni o‘tkazmaslik va temirbeton plita orqali xona ichidan 
ko‘tarilayotgan bug‘dan namlanishining oldini olishdir. Plita yoki 
sochiluvchan material ko‘rinishiga ega bo‘lgan g‘ovak beton, fibrolit, shisha 
paxta, shlak, keramzit va boshqa issiqlik izolatsiyasi materiallari to‘sham 
qalinligi teplotexnik usulda hisoblab topiladi. 
Issiqlik izolatsiyasi qatlami ustidan qalinligi 15-20 mm bo‘lgan sement 
qorishmasidan tekislovchi qavat yozib chiqiladi. Agar issiqlik izolatsiyasi 
materiali sochiluvchan bo‘Isa, tekislovchi qavat qalinligi 25-30 mm qilib 
olinib, kataklari 200-300 mm bo‘lgan to‘r qo‘yib yuboriladi. Tekislovchi 
qatlam ustidan bir necha qavat ruberoid yoki boshqa materialdan qilingan 
to‘shamalar maxsus yopma mastikalar yoki issiq bitumlar yordamida 
yelimlanib, ustidan 6-8 mm qalinlikda mayda yengil keramzit shag‘al yoki 
shlakdan himoya qatlami yozib chiqiladi. Ayrim hollarda issiqlik izolatsiyasi 
qatlamining o‘rnini bosuvchi va bir yo‘la yopmani ko‘taruvchi konstruksiya 
vazifasini bajaruvchi g‘ovak beton yoki yengil beton (ko‘pik beton, keramzit 
beton va boshqa)lardan iborat yopma konstruksiyasi ishlatiladi. 
Shamollatiladigan tomlar shamollatilmaydigan tomlardan issiqlik izolatsiyasi 
qatlami ustida qoldirilgan ochiq joy (tirqish) hamda tekislovchi qatlam 
o‘miga yupqa temirbeton plita yoki panel qo‘yilishi bilan farq qiladi. 
Qoldirilgan ochiq joy issiqlik izolatsiyasi qatlami- dagi ortiqcha namlikni 
chiqarib yuborishga va uning izolatsiya xususiyatlarini yaxshilashga 
mo’ljallangan bo’ladi. Birlashgan tomlarni turini tanlashda mahalliy iqlim 
sharoiti va binoning ichki harorat- namlik rejimi holati e’tiborga olinadi: 
masalan, shamollatiladigan tomlami har qanday iqlim sharoitli mintaqalarda 
qurish mumkin. Shamollatilmaydigan tomlar esa, qishki o‘rtacha sovuqligi - 
30° dan kam bo’lmagan mintaqalarda quriladi. 
Quruq yoki harorat-namlik rejimi normal bo’lgan xonalar ustidan tosh 
shamollatilmaydigan bo’lishi mumkin. Atmosfera suvlarini oqizib yuborish 
uchun bunday tomlar nishabi 2°dan 8° gacha olinadi, ayrim hollarda esa 
tekis tomlarda ham ishlatiladi. Tomlaming nishabi asosan 3, 4 va 5 qavatli 
ruberoidlar bilan yopiladi. Masalan, nishabi 5- 8° bo’lgan tomlarda 3 qavat, 
2-5° tomlarda - 4 qavat va 1,5-2° tomlarda 5 qavat ruberoid to‘shaladi.