Oltinsoy tuman 2-son kasb hunar maktabi

Himoyalovchi zaminlash qurilmalarini hisoblash
Reja : 1 . Zaminlash qurilmalarini hisoblashning bajarilishi . 2. Qarshilikning turlari .
Zaminlash qurilmalarini hisoblash uchun quyidagi ma’lumotlar kerak bo‘ladi: zaminlanuvchi uskunaning kuchlanishi, tarmoqning betaraflik tartibi, 1000 V dan katta kuchlanishida yerga tutashuv toki, yeming solishtirma qarshiligi, zaminlanuvchi uskunalami joylashtirish holati, zaminlash tabiiy qurilmalarining tavsifnomasi (yoyilish toki, qarshilik miqdori va ulaming o‘lchamlari). Zaminlash qurilmalarini hisoblash quyidagi ketma-ketlikda bajariladi: 1. Zaminlanuvchi uskunaning ruxsatlangan qarshiligi (R) aniqlanadi. Hozirgi vaqtda zaminlash qurilmalarini hisoblash uchun ikkita usul qo‘llaniladi: ruxsatlangan qarshilik va ruxsatlangan odimli hamda tegish kuchlanishlari. Ruxsatlangan qarshilikni hisoblashda zaminlash qurilmasini talab etadigan qarshilik tanlab olinadi va shu bo‘yicha hisob qilinadi. Ruxsatlangan kuchlanishning qiymatida zaminlash qurilmasining qarshiligi aniqlanadi va shu qarshilik tegish va odimli kuchlanishning ruxsatlangan miqdoridan oshmasligi shart: 2. Yeming solishtirma qarshiligi hisoblanadi yoki o‘lchab olinadi. Yerning solishtirma qarshiligi nazorat elektrodi va to‘rt elektrod usullari bilan o‘lchanadi. Nazorat elektrod usuli bilan bitta vertikal joylashgan 2-2,5 m elektrodning (zaminlash qurilmasi 4 qismi) yoyilish tokida qarshiligi aniqlanadi, keyin esa muvofiq bog‘liqlardan yerning solishtirma qarshiligi aniqlanadi. To‘rtta elektrod usulida 4 ta bir xil elektrod bir xil

oraliqdagi masofada joylashtiriladi va qisqichlar yordamida o‘lchov asbobi bilan biriktiriladi. Bir vertikal zaminlagichning (sterjenning) qarshiligi, Q: t — tk ia 9 R , fi-m Chegaralar Oldi hisoblarda tavsiya etilgan kattaliklar 1. Qum 400-1000 700 2. 150-400 300 3. 40-150 100 4. Loy 8-70 40 5. Bog‘ yeri 40 40 6. 10-50 20 7. Torf 20 20 Gorizontal zaminlagichlaming (tasma) qarshiligi, Q: Bu yerda: £ - zaminlagichning uzunligi, m; b - tasmaning qalinligi, m; t - qo‘yilish chuqurligi, m. Tasmaning ko‘ndalang kesim yuzasi 48 mm2 dan, qalinligi esa 4 mm dan kam bo‘lmasligi kerak. Yerning solishtirma qarshiligi quyidagi ifoda bilan aniqlanadi: p = 2naR, bu yerda: R - o‘lchov asbobi qarshiligining ko‘rsatkichi. 3. Agar tabiiy zaminlash qurilmalaridan foydalanishning imkoni bo‘lsa, tabiiy zaminlash qurilmalariga qo‘shimcha sun’iy zaminlash qurilmasi o‘rnatilishi kerak bo‘ladi. Agar sun’iy zaminlash qurilmalaridan foydalanishga imkon bo‘lsa, sun’iy zaminlash qurilmalarining qarshiligi ruxsatlangan qarshilikdan oshmasligi shart, ya’ni Re

Nazorat savollari
1 . Himoyaviy zaminlash deganda nima tushuniladi? 2. Odimli kuchlanishga ta’rif bering. 3. Zaminlash qurilmasi deb qanday qurilmaga aytiladi?