Olmoshlarda shaxs-son neytrallashuvi


Ko'rsatish olmoshlari shaxs, predmet yoki belgini vaqt va o'ringa nisabatan ko'rsatish ajratish uchun ishlatiladi



Download 1,15 Mb.
bet2/4
Sana02.07.2022
Hajmi1,15 Mb.
#729905
1   2   3   4
Bog'liq
DENOV TADBIRKORLIK VA PEDAGOGIKA INSTITUTI IJTIMOIY GUMANITAR FANLAR

Ko'rsatish olmoshlari shaxs, predmet yoki belgini vaqt va o'ringa nisabatan ko'rsatish ajratish uchun ishlatiladi

Ellik sentnerchilar harakatini shu brigada boshlab berdi

So'roq olmoshlari

So'roq olmoshlari shaxs, predmet, belgi, miqdor haqida so'roqni bildiradi yoki no'malum shaxsni ko'rsatadi

Ko'pchilik qayerda bo'lsa, to'qchilik xam shu yerda bo'lar

Belgilash olmoshlari

Belgilash olmoshlari shaxs, predmet, uning belgisi, miqdorini jamlab yoki umumlashtirib ko'rsatadi

Botir topsa-barcha yer, baxil topsa-bosib yer (Maqol)

Bo'lishsizlik olmoshlari

Bo'lishsizlik olmoshlari mutloqo mavjud emaslik ma'nosi orkali ifodalangan predmet, belgi yoki mikdorni umumlashtirib ko'rsatadi

Boyning tashqarisida Yo'lchidan boshqa hech kim yo'q.(O.)

O'zlik olmoshi

O'zlik olmoshi o'z so'zidan iborat bo'lib, u aniq, konkret shaxsni ajratib, ko'rsatish yoki ot va kishilik olmoshlarining ma'nosini konkretlashtirib, ta'kidlab ko'rsatadi

O'zganing mis qozonidan, o'zingning qora qozoning yaxshi (Makol.)

Gumon olmoshlari

Gumon olmoshlari mavjud, ammo noaniq, no'malum bo'lgan shaxs, predmet, belgi va miqdorni bildiradi

Bir parcha qog'ozning yuziga qora, siyoh bilan o'ng-teskari, qandaydir xarflar yozilgan (O.)

OLMOSHLARNING LEKSIK-SEMANTIK XUSUSIYATLARI

  • I.Suyarov o’z ishida dastlab olmoshlarni mustaqil so’z turkumi sifatida ajratish pirinsiplarini ishlab chiqdi. Bunda u olmoshlar grammatik xususiyatlari asosida emas, balki leksik –semantik belgilari bo’yicha bir turkumga birlashadi, degan fikrni bildiradi. Olmoshlarning bir guruhga birlashishi esa asosan leksik –semantik belgisiga ko’ra bo’ladi. Ularning predmet, narsa belgi yoki miqdorni bildirmasligi balki ko’rsatishi, mavjudligiga ishora qilishi olmoshlarning boshqa so’z turkumlaridan farqlovchi umumiy belgi hisoblanadi. Bundan tashqari ular faqat yakka so’zlar o’rnidagina emas, shuningdek, so’z birikmalari, butun bir necha gapdan iborat yaxlit kontekst, matn o’rnida ham qo’llaniladi.
  • Shu sodiq bevaga aylang ehtirom. Hatto zeb – ziynatni yulib ziyoda, Haykal ham qo’yingiz bamisli xayol.

R.Sayfullayev, B.Mengliyev va boshqalar tomonidan chiqqan “Hozirgi o’zbek adabiy tili” kitobida quyidagi fikrlar keltirilmoqda. “Ma’lumki, so’zlar ma’naviy belgisiga ko’ra uch turga bo’linadi”.
a) Mustaqil ma’noli so’z (fe’l, ot, sifat, son, ravish, taqlid
b) Bo’sh-ishora ma’noli so’z (olmosh)
c) Yordamchi ma’noli so’z (ko’makchi, bog’lovchi, yuklama, ko’makchi fe’llar
Umumlashgan predmetni ko’rsatuvchi olmoshlar
Umumlashgan belgini ko’rsatuvchi olmoshlar
Umumlashgan miqdorni ko’rsatuvchi olmoshlar.

Download 1,15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish