Olkashunoslik

minorasi qad ko‘targan. Uning devorlariga aiklar bilan bezatilgan yarim-
ustunlar o ‘matilgan. Devor bilan minora oralig‘ida turar joy xonalari va
x o ‘jalik ahamiyatidagi binolar qurilgan. Teshikqal'a qasnning rivojla-
nish davri va qurilishi me’morchiligi Marvdagi Nagimqal’a va Tosh-
kentdagi Oqtepa qasrlarining rivojlanishi va qurilish m e’morchiligida
umumiv o ‘xshashlik mavjud
Ilk o'rta asrlarda So‘g d, Toxariston, Xuroson va Xorazmda qadimdan
mavjud bo‘lgan maktablar asosida o'ziga xos m e’morchilik an’analari
shakllandi. Bu davrda qadimiy ozakning mushtarakligi. 0 ‘rta Osiyo
xalqlanning tarixi, madaniyati bir-biriga yaqinligi m e’moriy inshootlar-
87

---

ning qurilishida ham o ‘z aksini topdi. 0 ‘rta asrlar me'morchihk qurilishi
va uslublarida rivojlanish ko zga tashlanadi. Deyarli ko‘p jovlarda ushbu
davrda yirik hajmli xom g ‘i$htlar o ‘mini kichik hajmdagi g ‘ishtlar egal-
ladi. Shuningdek, to‘g ‘ri to‘rtburchakli g'ishtlar bilan birgalikda to‘g'n
burchakli g ‘ishtlardan ham keng foydalanila boshlandi. IX asr boshlarida
awalgidek asosan xom g'isht. paxsa ishlatilgan b oisa, keyinchalik pishiq
g ‘isht ma’muriy va jamoa bmolari qurilishida asosiy xomashyo b o iib
qoldi. Turar joy binolari qurilishida esa sinchli konstruksiya keng tarqal-
di. Pardoz ishlarida somonli loysuvoq qatorida ganchning har xil turlari
ishlatilgan. Keyinroq sirlanmagan koshin va sopol plitkalar qoilanildi.
Q irqqizqal’a. Ushbu vodgorlik Surxondaryo hududida joylashgan
b o iib (IX -X asrlar), nima maqsadda qurilganligi haqida m aium ot
y o ‘q. 0 ‘rta asrlarda Termiz shahrining tashqarisida joylashganligi qal’a
shahar tashqarisidagi q o ig ‘on vazifasini o ‘taganligini ko‘rsatadi. Qal’a