|
Informatika fanlarida oquv-biluv faoliyatini faollashtirishga qaratilgan texnologiyalar va ularning turlari
Oyinli talim texnologiyasi. Oyin inson faoliyatining bir turi bolib, talim jarayonini turli vaziyatlarda obyekt tomonidan turli harakatlarni bajarish orqali konikma, malakalarni hosil qilish maqsadida qollaniladi. Oyinning kompyuterli, sport, iqtisodiy, harbiy, ishbilarmonlik tadbirkorlik kabi turlarga ajratilib bevosita talim jarayonida foydalanish mumkin. Informatika fanlarini oqitishda oyinli talim texnologiyalaridan foydalanishga misol qilib biz, kompyuterning asosiy va qoshicha qurilmalari mavzusini tushuntirish jarayonida turli toifa(versiya)dagi kompyuterlarni ichki qurilmalarini terib joylashtirishni kichik guruhlarda oyinli tashkil etish, turli qiyinlikdagi masalalarni yechish dasturini tuzishni Tezkor operator, Kim chaqqon dasturchi?, Kim tezkor dasturchi kabi mavzularda guruhli oyinlarni tashkil etish, organilayotgan dastur menyulari nomini oquvchilarga bolib berib, oquvchilar tomonidan menyular nomiga mos vazifalarni bajarilishini oyinli ijro etish va boshqa shakllarda ham tashkil etishimiz mumkin, bu informatika oqituvchisining ijodkorligiga va oz ustida ishlashiga bogliq boladi.
Muammoli talim texnologiyasi. Talabalarda ijodiy izlanish, kichik tadqiqotlarni amalga oshirish, muayyan farazlarni ilgari surish, natijalarni asoslash, malum xulosalarga kelish kabi konikma va malakalarni shakllantirishga xizmat qiladigan talim muammoli talim deb ataladi.
Muammoli talim turlari (M.N.Skatkin):
1. Bilimlarni muammoli bayon qilish (muammoli maruza).
2. Muammoli topshiriqlarni hal qilish (muammoli amaliy mashgulot).
3. Kichik ilmiy tadqiqotlarni olib borish (muammoli tajriba).
Muammoli vaziyat talabalarning malum topshiriqlarni bajarish (masalani yechish, savolga javob topish) jarayonida yuzaga kelgan ziddiyatni anglashi bilan bogliq ruhiy holati bolib, u hal etilayotgan masala bilan bogliq yangi bilimlarni izlashni taqozo etadi.
Muammoli vaziyatlarni hal qilish bosqichlari:
1. Muammoli vaziyatni yaratish.
2. Vaziyatni tahlil qilish asosida muammoni qoyish.
3. Farazlarni ilgari surish.
4. Yechimni tekshirish.
SH.A.Amonashvilining inson-shaxs texnologiyasi [9]. Shalva Aleksandrovich Amonashvili taniqli pedagog olim va amaliyotchi bolib, u ozining eksperimental maktabida hamkorlik pedagogikasini, shaxsiy yondashuvni, til va matematika oqitishning ajoyib metodikasini ishlab chiqdi va hayotga tatbiq etdi. Sh.A.Amonashvilining asosiy maqsadlari quyidagilardan iborat:
bolaning shaxsiy xislatlarini namoyon qilish orqali unda olijanob insonning shakllanishi, rivojlanishi va tarbiyalanishiga imkon yaratish;
bolaning qalbi va yuragini uluglash orqali boladagi bilishga bolgan kuchlarni rivojlantirish va shakllantirish;
keng va chuqur bilim, hamda malaka olish uchun sharoit yaratish va ideal tarbiya bu oz-ozini tarbiyalashga erishish.
SH.A.Amonashvili ozining texnologiyasini amalga oshirish uchun insonparvarlik, shaxsiy yondashuv, muloqot mahorati, oila pedagogikasining qoshimcha imkoniyati kabi metodika va metodik usullardan foydalandi.
SH.A.Amonashvili texnologiyasida bola faoliyatini baholash alohida ahamiyatga ega. Baholardan foydalanish ota cheklangan bolib, miqdoriy baholashdan kora sifatli baholashga urgu beradi, yani tavsif, natijalar portfeli, oz-ozini baholash kabilar.
Modulli talim texnologiyasi. Modul lotincha soz bolib qism yoki bolak blok degan manoni bildiradi. Zamonaviy pedagogik texnologiyalarning eng kichik modullari asosiy tushuncha bolib, ular goyo pedagogik texnologiyani hosil qiluvchi gishtchalar vazifasini bajarishi bilan asosiy ahamiyatga ega.
Informatika oqituvchisini tayyorlashda modul texnologiyasi maqsadini royobga chiqarish uchun modul bosqichma-bosqich amalga oshirilib, har bir harakatga oquv elementi sifatida qaraladi. Modul texnologiyasi oquv elementi oz ichiga quyidagilarni qamrab oladi:
1.Faoliyatning aniq elementlarini orgatish bilan bogliq bolgan nazariy va amaliy axborotlar: maruza matni, amaliy va laboratoriya topshiriqlari,
2.Talim uchun zarur bolgan faoliyatni taminlovchi materiallar haqidagi malumotlar: darsliklar, oquv, uslubiy qollanmalar, korsatmalar, slaydlar, umumiy holda oquv materiallari;
3.Oquv sharoitini nazorat qilish: turli darajadagi testlar, mustaqil ish topshiriqlari, loyihalar tuzish va boshqalar [43, 57,58].
Dasturlashtirilgan oqitish XX asrning 50-yillari boshida paydo boldi. U amerikalik psixolog B.Skinner nomi bilan bogliq. U materiallar ozlashtirilishini boshqarishning samaradorligini oshirishda, axborotlarni qismlab uzatishning muntazam programmasi asosiga qurish va uni nazorat qilishni tavsiya etdi. N.Krauder tarmoqlangan dasturni ishlab chiqdi, unda nazorat natijalariga kora talim oluvchilarga mustaqil ishlar uchun turli xildagi materiallar tavsiya etiladi [71].
G.K.Selevko dasturlashtirilgan oqitishga quyidagi tarifni beradi, yani dasturlashtirilgan oqitish deganda oqitish uskunalari: EHM, programmalashtirilgan darslik, kinotrenajer va boshqalar yordamida programmalashtirilgan oquv materialining ozlashtirilishini boshqarishni tushunadi.
Bugungi kunda elektron dasturiy vositalar yaratilib, ular yordamida oqitishning yolga qoyilishi dasturlashtirilgan oqitishga misol bola oladi [5].
Xulosa.
Men bu mustaqil ish davomida Informatika oʻqitish metodikasi fanidan faollashtirishga qaratilgan texnologiyalar oʻqitish tizimini koʻrib oʻtdim.Bu texnologiyalar oʻquvchilarni dars borish jarayonida faol ishtirok etishga chaqiradi.Faollashtirishga qaratilgan texnologiyalar asosida oʻqitish tizimi samarali usullardan biri hisoblanib oʻqitish tizimini takomillashtirishga xizmat qiladi
Do'stlaringiz bilan baham: |
