Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi maktabgacha ta’lim vazirligi

IMЕN (TRIZ) metodi asosida ta’limiy jarayonni tashkil etish.	“TRIZ-IMEN metodi asosida ishlash” mavzusida guruhiy mashg‘ulot tashkil etish usullari. Rivojlanish markazlarida o‘yinli ta`limiy faoliyatni tashkil etish. TRIZ (rustilida: teoriya resheniya izobretatelskix zadach) ixtiro muammolarini yechish nazariyasi ekanligi haqida tushuncha. TRIZ-IMEN metodining maqsadi bolani tevarak olamni mustaqil ravishda anglab, undagi voqea-hodisalardan xulosa chiqarish, ixtiro etishga yo‘naltirishdir. IMEN dasturi-bu bo‘yicha jamoa bo‘lib o‘ynaladigan o‘yinlar. Bolalarga hayotdagi qarama-qarshiliklarni hal etish yo‘llarini ya`ni har kungi yaxshi-yomon, foyda-zarar kabilarni anglashni o‘rgatish. Bolaning barcha faoliyati uning istagiga ko‘ra tashkil etilishi va ijodiy rivojlantirililishi. Markazlardagi ta`limiy faoliyat: Qurish-yasash, konstruksiyalash va matematika markazi: (Ixtiyoriy mavzu tanlanadi) “Bu uyda kim yashaydi?”, “Mebel kim uchun?”, “Men arxitektorman”, “Garaj”, “Mening uchar mashinam” birgina ob`yektni undan foydalanishning turli shart-sharoitlarini nazarda tutib konstruktsiyalash; Qaysi detal qurish-yasash uchun ko‘proq mos kelishini aniqlash; Qaysi usul bilan konstruktsiyalash ko‘proq maqsadga muvofiq ekanligini belgilash; Turli narsalarni ikki teng qismlarga bo‘lishni, olingan qismlarni «yarim», «ikkidan bir qism» deb atash. Narsalarni ko‘z bilan chamalab, miqdori, kattaligi (uzun (qisqa), keng (tor), enli (ensiz), baland (past), qalin (yupqa) kabi namuna va unga teng bo‘lgan bolalar uchun tanish narsalar yoki harakatlar natijasida qiyoslanuvchi narsalarning o‘lchamini aniqlash. Syujetli-rolli o‘yinlar va drammalashtirish markazi: “Sholg‘om polizda kichkina bo‘lib o‘sibdi”, “ Bu teremokda kimlar yashaydi?”, “Zamonaviy- Zumrad va Qimmat”, “Men-Robot”-hikoya va ertaklarini yangi talqinda ixtiro qilib, rollarga bo‘linib o‘ynash va sahnalashtirish. “Tog‘ yon bag‘rida karam sho‘rva pishiramiz” (muammoli vaziyat) syujetli rolli o‘yin - bolalarni faqat fantaziya qilish emas, balki ulaming dunyoning ikkilamchilik tomoni borligini anglash.	6	A
3

IMEN usulidagi jumboqli o‘yinlar orqali bolalar qobiliyatini o‘stirish bilan birga, ularda hozirjavoblik, fantaziya, ixtiro qilish va qiyin vaziyatdan to‘g‘ri yo‘l topa olish kabi xususiyatlarni tarbiyalash. Til va nutq: “Tomchilar haqida ertak”, “Ur to‘moq”, “Susanbil” ertagi; “Berkitilgan resurslar”, “Garoyib piyoda”-suhbatlar uyushtirib, o‘rganilgan axborotlar tizimini qiyosiy tahlil etish, solishtirish, mustaqil munosabatni shakllantirishga imkon yat yaratishni, bolalarning so‘z boyligini oshirish va faollashtirish. Bolalar bilan har bir mashg‘ulot muammosi izlanish tomonlari qanday qilib? Qayerda? Nega? Nima uchun? Nima bilan almashtirish mumkin. Nimasi yahshi, nimasi yomon, nimasi foydali, nimasi noqulay, nima qilmoq kerak? Qanday foydalansa boladi? Qanday yo‘l tutish kerak? Gul urug‘I yerga tushadi, yomg‘ir yog‘adi, u o‘sadi, shamol esadi vhk savollarga fikrlab to‘liq javob berish