Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi oliy ta’lim tizimi pedagog va rahbar kadrlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy

Ob-havo stansiyasining holat diagrammasi



Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   “Software Engineering”, by Ian Sommerville, 2015
   
2. 
   Bass, L., Clements, P. and Kazman, R. (2003). Software Architecture in Practice, 2nd ed. Boston: Addison-Wesley.
   
3. 
   http://www.SoftwareEngineering-9.com
   
4. 
   http://www.pearsonhighered.com/sommerville
   

6. - amaliy mashg’ulot. Dasturiy ta’minotni testlash va tekshirish

Ishdan maqsad: Dasturiy ta’minotni testlash va testlash bosqichlarini o’rganish.
Testlash, dasturiy ta’minotni foydalanishga qo’yishdan oldin dastur nuqsonlarini topish va ularni to’g’irlashga mo’ljallangan dasturlarni ko’rsatishga mo’ljallangan. Siz dasturiy ta’minotni testlagan chog’ingizda, sun’iy ma’lumotlardan foydalanib dasturni ishga tushirasiz. Siz dasturni testlash natijalarini xatolarga, anomaliya(normal holatdan chetlashish)ga yoki dasturning nofunksional sifatlari haqida ma’lumotga tekshirasiz.

Testlash jarayonida ikkita alohida maqsadlar mavjud:

1. 
   Ishlab chiqaruvchi va buyurtmachiga ularning dasturiy ta’minoti talablari bajarilayotganini namoyish etish. Buyurtma qilingan dasturiy ta’minot uchun hujjatdagi talablarning har biri uchun kamida bitta testlash bo’lishi lozim. Umumiy dasturiy ta’minot mahsulotlari uchun esa, tizimning barcha funksiyalari uchun, shuningdek, tayyor mahsulotda ishlatiladigan funksiyalar aralashmasi uchun testlashlar bo’lishi kerak.
   
2. 
   Dasturiy ta’minot noto’g’ri, ishonarsiz yoki spetsifikatsiyalarga mos kelmagan hollarni aniqlash. Ular dasturiy ta’minotning nuqsonlari hisoblanadi. Nuqsonlarni testlash keraksiz tizimlarning nuqsonlariga barham berish bilan bog’liq, masalan, tizimning to’xtab qolishi, boshqa tizimlar bilan keraksiz bo’g’lanishi, ma’lumotlarning noto’g’ri hisoblanishi va buzilishi.
   

Dasturiy ta’minotning testlash jarayoni modeli

Odatda tijorat dasturiy ta’minot tizimi quyidagi uchta testlash bosqichidan o’tishi kerak:

1. 
   Development testing, tizim ishlab chiqarilayotgan paytda testlanadi. Tizim dizaynerlari va dasturchilari tomonidan testlanadi.
   
2. 
   Release testing, tizim foydalanuvchilarga taqdim etilishidan oldin to’liq tizim testlovchi guruh tomonidan testlanadi.
   
3. 
   User testing, foydalanuvchilar o’zining muhitida tizimni testlaydi.
   

Amaliyotda testlash ikki usul - avtomatik va qo’lda tekshirishning birgalikda qo’llanishi orqali amalga oshiriladi. Qo’lda tekshirish jarayonida testlovchilar dasturni bir necha testlovchi ma’lumotlarni kiritgan holda ishga tushirib hosil bo’lgan natijalarni kutilgan natijalar bilan solishtiradi. Ular testlash jarayoni mobaynida vujudga kelgan farqlar va xatolarni yozib olib dasturiy ta’minotni ishlab chiqaruvchiga yetkazadilar. Avtomatik testlash jarayoni esa dasturiy ta’minotni ishlab chiqish davomida bir necha marta ma’lum bir testlovchi tizim tomonidan amalga oshirilib boriladi. Teslashning avtomatik uslubi qo’lda olib boriladigan testlashdan tezroq va unumliroqdir, ayniqsa, testlash natijasida vujudga kelgan xatoliklarni tuzatishdan hosil bo’lishi mumkin bo’lgan yangi nosozliklarni tekshirish kerak bo’lganda, ya’ni qayta teslash jarayonida avtomatik testlash usuli foydaliroq hisoblanadi.

Endi tijorat dasturiy ta’minotlarining testlash bosqichlariga batafsil to’xtalib o’tamiz:

1.