Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti tarix kafedrasi “tarixiy o’lkashunoslik va

Kabarna shahri umumiy maydoni 75 ga dan ortiq bo’lib, u yerda qazish ishlari o’tkazilgungacha g’arbiy tomonidan boshqa uchala tomonida ham devorlar yaxshi saqlanib qolgan edi. Burjlarga ega bo’lgan mudofaa devorlari umumiy maydoni 75 ga dan ortiq bo’lgan shaharni o’rab turgan. VII–VIII asrlar boshida Kabarna shahri Choch hukmdorligidagi yirik shaharlardan biri bo’lgan.

Beruniy va Mahmud Koshg’ariyning ma’lumotlariga ko’ra, Toshkentning nomi turkiycha Toshkand (Koshg’ariyda Tarkan varianti ham mavjud) dan kelib chiqqan va “Tosh shahar” ma’nosini bergan. Shoshning (Toshkent) poytaxti Binkat ko’chalaridan biri “Sikkat al-xoqon” ya’ni “Xoqon yo’li” deb atalgan⁵¹.

Farg’onaga vodiysi haqida arab manbalarida u mintaqaning (Haytal mintaqasining) sharqiy qismida chapga qayrilmasingizdan avval boshlanadi, deb qayd etiladi. U juda gullab yashnagan viloyat bo’lib, u yerda 40 ta macjid mavjud edi. Uning poytaxti Axsikat hisoblanib, shaharlari ichida Miyonrudiyya (Miyon Rudon), Nasrobod, Manora, Ranjad, Shikit, Zorakon, Xayralom, Bishabishon, Uzkand katta ahamiyat kasb etgan. Naso hududining shaharlari ichida O’sh, Qubo, Birink, Marg’inon, Rishton, Vonkat, Kand, Uvol, Dakarkard, Navqod, Muskon, Biykon, Ishxijon, Jidg’il va Shovadon kabilar mavjud bo’lgan.

Muqaddasiy Shoshni tasvirlagan va uning “G’arjand, G’annoj, Jabuzan, Varduk, Kabarna, Namdavonak, Nujkat, G’azaq, Anuzkat, Bishkat, Barkush, Xotunkat, Jabg’ukat, Farankad, Kadok, Nakolak, Boriskat, Ushturkat, al-Baykat, Kaboskat, G’annoj, Deh Kuron, Tall Avsh, G’uzkard, Zaronkat, Darvo, Faradkat, Ajax kabi shaharlari mavjud bo’lib, Iloq unga tutashib ketadi, markazi Tunkatdir. Uning shaharlari Shovakat, Bonxosh, Nukat, Arbilax, Namudlag’, Tukkat, Xumrak, Sekat, Kuhsim, Adaxkat, Xos, Xujakat, G’arjand, Somsirak, Biskat” deb ma’lumot beradi. Shoshning Xotunkat, Jabg’ukat, G’uzkard va boshqa bir qator shaharlari nomlanishida turkiy xalqlarga aloqadorlik mavjudligini ko’rish mumkin.