Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat Texnika Universiteti Olmaliq filiali

2.2 Detal yuzalariga mexanik ishlov berish rejasini tuzish.
3 – jadval

Operatsiya №	O’tish №	Operatsiya nomi va o’tishlar mazmuni	Bazalash yuzalari	Maxkamlash yuzalari	Dastgoxi nomi va turlari
005	1	Tokarlik E torets yuza L=160 mm ushlanib qora yoʼnilsin	D	A G	16К20 Tokarnoy
010		Tokarlik D torets yuza L=158 mm ushlanib qora yoʼnilsin	E	A B	16К20 Tokarnoy
015	1 2 3	Tokarlik A,B,V,G yuzalarni qora yo’nilsin G yuzaga 2x45^o faska ochilsin A,B,V,G yuzalar toza yo’nilsin	E D	D E	1722 Tokarnoy
020	1	Doiraviy jilvirlash A, B yuzalar jilvurlansin	E D	D E	312М Jilvirshlash
025	1 2	Frezalash B yuzaga shponka ariqchasiga ochilsin G yuzaga shponka ariqchasi ochilsin	Z	A B	692А Frezer

2.3 Ikkita turli yuzalarga mexanik ishlov berish uchun qoldirilgan qoʼyimlarni analitik xisobi.
Berilgan detalda А yuzani mm, L=239mm uzunlikda qora frezalab mexanik ishlov berish ketma-ketligiga asosan qoʼyimlar miqdorini va oraliq chegaraviy oʼlchamlarni hisoblaymiz. Detalimiz valik deb nomlanadi. Uning materiyali Poʼlat 40 GOST 1050-88, ogʼirligi m=0.8 kg boʼlib oʼrta seriyali ishlab chiqarish sharoitida ishlab chiqiladi.
Zagatovka R₃=300 mkm T=300 mkm. ([3] 63b, 4.3j)
Qora R₃=300 mkm T=300 mkm.
Qoʼyimning yuzalarini xisoblashda:
([3] 62b, 4.2j)
Berilgan zagatovkamiz uchun fazoviy chetlanishlarning umumiy qiymati quyidagi foʼrmula bilan aniqlanadi:

B yuzaning korobleniyasini aniqlaymiz

, L=214 mm
mkm
- ni quyma devorining qaligligi dopuskiga teng qilib olish mumkin:
mkm
mkm
Qoldiq fazoviy chetlanish quyidagiga teng boʼladi:
mkm
Oʼrnatishda hosil boʼladigan xatoliklarni aniqlaymiz.

Oʼrnatish xatoligi

bu yerda
- 0.63
- 0.063 [2] (441b, 2j)
mm
=130 mkm [1] (79b , 4.12j)
U xolda
mkm

Jadvalga kiritilgan qiymatlarga asosan oraliq, oʼtishlardan minimal qoʼyimlarni qiymatlarini quyidagi formuladan foydalanib hisoblaymiz:

Yoʼnishda minimal qoʼyim miqdori.
mkm
mkm
Hisobiy oʼlchamni topamiz.
mm
Hisobiy oʼlchamlarni topamiz.
mm
mm
Hisobiy keltirilgan oʼlchamlar.
mm

Qoʼyimlarni chegaraviy miqdorlari.
mkm
mkm
Tekshirish.
mm
mkm
Hisob toʼgʼri bajarilgan.
Ø24h8mm L=20mm G yuzaga mehanik ishlov berishda qora va toza mehanik ishlov berishdan iborat.
Zagatovka R₃=200 mkm T=300 mkm. ([3] 63b, 4.3j)
Qora R₃=100 mkm T=100 mkm.
Toza R₃=50 mkm T=50 mkm. ([3] 65b, 4.5j)
Qoʼyimning yuzalarini xisoblashda:
([3] 62b, 4.2j)
Berilgan zagatovkamiz uchun fazoviy chetlanishlarning umumiy qiymati quyidagi foʼrmula bilan aniqlanadi:

B yuzaning korobleniyasini aniqlaymiz

, L=214 mm
mkm
- ni quyma devorining qaligligi dopuskiga teng qilib olish mumkin:
mkm
mkm
Qoldiq fazoviy chetlanish quyidagiga teng boʼladi:
mkm
Oʼrnatishda hosil boʼladigan xatoliklarni aniqlaymiz.

Oʼrnatish xatoligi

bu yerda
- 0.11
- 0.07 [2] (441b, 2j)
mm
=125 mkm [1] (79b , 4.12j)
U xolda
mkm
mkm
Jadvalga kiritilgan qiymatlarga asosan oraliq, oʼtishlardan minimal qoʼyimlarni qiymatlarini quyidagi formuladan foydalanib hisoblaymiz:

Yoʼnishda minimal qoʼyim miqdori.
mkm
mkm
Hisobiy oʼlchamni topamiz.
mm
Hisobiy oʼlchamlarni topamiz.
mm
mm
Hisobiy keltirilgan oʼlchamlar.
mm
mm
Qoʼyimlarni chegaraviy miqdorlari.
mkm
mkm
Tekshirish.
mm
mkm
Hisob toʼgʼri bajarilgan.