Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti «Elektr energetika»

Tuzilish sxemalarga asosan tizimning uzatish funksiyalarini va operator tenglamalarini tuzish

Tuzilish sxemalar avtomatik boshqarish tizimlarining uzatish funksiyalarini (UF) va operator tenglamalarini tuzishni osonlashtiradi. Dinamik tizimlarning UF lari noldan chapga yo‘naladigan boshlang‘ich shartlarni o‘z ichiga olmaydigan shart ya’ni (t0) asosida tuziladi. Tuzilish sxemasi chizmalari dinamik bo‘g‘inlarining UF lari asosida tuzilgan differensial tenglamalarning operator tenglamalarida ham noldan chapga kamayib boruvchi boshlang‘ich shartlarga rioya qilinmaydi. Ba’zi hollarda operator tenglamalarni tuzishda, tizimning o‘tkinchi va o‘zgaruvchan jarayonlarini boshlang‘ich sharti nolga teng bo‘lmagan (t0) hol uchun ham e’tiborga olinishi kerak bo‘ladi. Bu holda operator tenglamalar o‘zgaruvchan emas, balki to‘la o‘zgaruvchan holatda bo‘ladi.

UF berilgan ta’sirlarning bittasiga nisbatan tizimga t=0 berilgan hol uchun tuziladi, ikkilamchi ta’sirlar 0 ga teng deb qabul qilinadi. 4.17,b–rasmda berilgan tarkibiy sxemaning operator tenglamalari va uzatish funksiyalarini misol tariqasida ko‘rib chiqamiz.

Operator tenglamalar. 1, 2, va 3 tugunlaridagi ta’sirlar (4.17,b–rasm), asosida quyidagi tenglamalar tizimini hosil qilamiz:

(4.40)

Tizimning chiqish (rostlash) koordinatasi quyidagi ifoda bilan aniqlanadi

(4.41)

(4.40) va (4.41) tenglamalarni birgalikda echamiz va uchun quyidagi ifodani hosil qilamiz,

(4.42)

(4.42) tenglamadan va ta’sirlar bilan rostlash kattaligi ga bog‘liqligi tarkibiy sxemaning tenglamasini hosil qilamiz:

Bu tenglamaga ko‘rsatkichlarning mos uzatish funksiyalarini qo‘yamiz

(4.43)

Uzatish funksiyalari (UF). (4.43) operator tenglamasidan berilgan yoki Tashqi ta’sir bo‘yicha uzatish funksiyasini tuzish mumkin.

Birinchi holatda (4.43) tenglamadagi Tashqi ta’sirni nolga teng deb olib, tuzilish sxemasining berilgan ta’siri bo‘yicha UF ni topamiz:

(4.44)

Agar (4.43) tenglamadagi berilgan ta’sirni nolga teng deb olsak, u holda tizimning Tashqi ta’siri bo‘yicha UF ni topamiz:

(4.45)

bo‘ladi. (4.43) operator tenglamasi hamda UF lari (4.44) va (4.45) larning maxrajlari bir xil ko‘rinishga ega, ya’ni tuzilish sxemasining harakteristik tenglamasini beradi:

(4.46)

bu erda,

13,14-mashg‘ulot bo‘yicha xulosa.

1. 
   Elektr mashina kuchaytirgichdan ta’minlanadigan o‘zgarmas tok motor tezligini barqaror lashtiriladigan avtomatik tizimni tuzilishi
   
2. 
   Motor tezligini yakor zanjirida magnit kuchaytirgich bo‘lgan mo‘’tadillovchi avtomatik tizimni tuzilishi