Oliy va o‘rta maxsus ta’lim

To‘rtinchidan, olimning “Til va el” ilmiy badiasidagi mumtoz adabiy til masalalari tahlil qilindi.


75

UMUMIY XULOSALAR

Biz mazkur dissertatsiyaning har bir bob va fasllarini alohida xulosaladik. Va ana shu tuxtamlardan kelib, chiqib qo‘yidagicha umumiy xulosalarga keldik. Ham olim,ham yozuvchi bo‘lish hammaga ham nasib bo‘lavermaydi.Ana shunday yuksak darajadagi unvonga Alisher Navoiy , Mirzo Ulug‘bek , o‘zbek adabiyotining yetuk vakillaridan Abdurauf Fitrat, Oybek, G‘afur G‘ulom, Maqsud Shayxzoda sazovor bo‘lgan. Zotan, shoir va yozuvchi bo‘lish, ayniqsa, olim va ijodkor bo‘lish adabiyotning inson ruhiyatiga, uning his - hajoniga ta’sir etuvchi anor suvidek obi hayotni qahramonlar qoniga singdirib, uni keng hayot dengiziga olib kirish demakdir.
Birinchidan, olmos iste’dod sohibi Pirimqul Qodirovning mu’jizasi ana shunday xislatlarga ega bo‘lib,u kitobxonning ruhiyatiga, kechinmalariga ko‘nikib ketadi. Sababi shundaki, kitobxon Pirimqul Qodirov qahramonlari davrasidan chetga chiqa olmaydi. U o‘zini ba’zan Andijonda ,Bog‘i Eram ichida, ba’zan Shayboniyxon qo‘shinlaring hujumi tufayli Samarqand qal’asida, ba’zan poyida chorig‘ qilgan holda Xo‘jand cho‘llari orqali Pomirning muz tog‘larida yoki Afg‘onistonning taxti ichida yoki Hindistonning Dehli hamda Agra shaharlarida,Andijon hokimlari, suvvoriylar, tabiblar, shoirlar,olimu fuzolalar ichida sezadi. Biz ana shu sezishlikni taxlil qilishga urindik.
Ikkinchidan, Pirimqul Qodirov ijodining bunchalik keng qamrovli bo‘lishi aslida Temur avlodining buyuk sarkardasi, iste’dod egasi, qomusiy olim, buyuk shoir, tarixchi,etnograf olim, eng muhimi, jahon madaniyatiga o‘z ijodi bilan bebaho xazina qo‘sha olgan Mirzo Boburning mu’jizaviy hayoti mohirona lavhalarda gavdalantirilishi bilan bog‘liqligini o‘rganishga harakat qildik. Pirimqul Qodirovning ijodda bunchalik yuksak cho‘qqilarni egallashining sababi uning adabiyotimizning daholari A.Navoiy, Nizomiddin Ganjaviy, Firdavsiy, Abdurahmon Jomiy, Muhammad Bobur ummon dengizida suzish va undan qo‘liga siqqancha javohir olib chiqib,uni qaytadan Bobur avlodiga, xalqiga ,zamondoshi, yoshlarga in’om etish bo‘ldi. Biz ana shu merosni qisman tahlil qilishga urindik.


76

Uchinchidan, bundan tashqari, Pirimqul Qodirov ham olimona ham ilmiy tafakkur bilan G‘arb va Yevropa adabiyotini metod va an’analarini ijodiy uzlashtirganligini o‘rgandik.

To'rtinchidan, оН1п Pirimqul Qodirovnig Sohibqiron Amir Temur siymosi haqidagi to‘laqonli va haqqoniy tasavvur beradigan, ishonchli va nufuzla manbalarga asoslanib yozilgan, badiiy tafakkur va ilmiy mushohada adib mahorati tufayli uyg‘unlashib ketganligini tahlil qildik.
Pirimqul Qodirovning adabiy-nazariy qarashlarini uning mohirlik bilan yozilgan “Adabiy uylar”, “Amir Temur siymosi” kabi badialari orqali tahlil qilishga harakat qilindi..
Beshinchidan ,olimning badiiy til muammolari tadqiq etilgan “Xalq tili va realistik proza”,”Til va dil” kabi badialari ham tahlilga tortildi..
Oltinchidan, olimning Mustaqillik davri o‘zbek adabiyotshunosligidagi tadqiqotlari ,ayniqsa uning “Til va el” ilmiy badiasidagi mumtoz adabiy til masalalari baholi qudrat tahlil qilindi.


77