Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

ICO
) va an’anaviy venchur moliyalashtirish bilan solishtirila 
olinadigan miqdorda pullar jalb qilishlariga halal bermaydi. Bunda bir tomondan, 
ICO
kompaniyalarga investitsiyalarni moliyalashtirishga imkon beradi, ikkinchi 
tomondan esa bu bozorning puffakka aylanish ehtimoli juda yuqori bo’ladi. Bu 
borada moliyaviy bozor expertlarining fikrlari turlicha va ba’zida bir-biriga 
qarama-qarshi. Masalan, 
Deloitte 
kompaniyasi va venchur investor Tim Dreyper 
ICO
nexanizmi va kriptovalyutalarni qo’llab-quvvatlashadi. Ularning fikricha, 
vaqti kelib, kriptovalyuta bozori ishnonchli bo’la boradi va 
ICO
moliyalashtirishning juda yaxshi usuliga aylanadi. 
Ethereum
ta’sischilaridan biri 
Charlz Xoskinson va uning hamfikrlari esa davlat boshqaruvi yoqligi tufayli 
vujudga keladigan risklar tufayli 
ICO
ni asta-sekin portlaydigan bomba deb 
hisoblashadi. Iqtisodchi Izabella Kaminska ham kriptovalyutalar fenomenini 
yashirin bank tizimlari rivojlanishining navbatdagi evolyutsiya bosqichi deb 
atagan. Uning fikricha, oldingi davrlarda ham yashirin bank tizimlari xuddi shunga 

---

91 
o’xshash to’lov vositasi statusini olgan pul vositalarini chiqarganlar. Moliyaviy 
inqiroz ro’y bergandan so’ng, davlat boshqaruvi asosida bunday to’lov vositalari 
yo’qolib ketgan va xozirda ular yana tokenlar va 
ICO
lar ko’rinishida paydo 
bo’lganlar. Kriptovalyuta tokenlarini birlamchi joylashtirishda investorlar ushbu 
amal bo’yicha barcha risklarni o’z zimmalariga oladilar, kompaniya esa hech 
kimga hech nimani kafolatlamaydi. Ko’pchilik investorlar nimaga jalb 
qilinganliklarini va bu qanday oqibatlarga olib kelishi mumkinligini 
tushunmaydilar va davlat miqyosida yurisdiktsiyaning yo’qligi ularga katta tosiq 
bo’lib qoladi. Xuddi shuning uchun ham bir qancha mamlakatlarda 
kriptopullarning va tokenlarning birlamchi joylashtirish jarayonini qonuniy asosga 
qo’yish ishlari olib borilmoqda.