Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

10.
 
Kriptovalyutalar va investitsiyalar 
Endi kriptovalyutalarning investorlar uchun qanday qiyinchiliklar tug’dirishi 
masalasini ko’rib chiqamiz. Hozirgi davrda yangi raqamli texnologiyalar startap 
kompaniyalarga kriptovalyutalar yoki tokenlar ko’rinishida juda katta investitsion 
mablag’larni jalb qilish imkoniyatini yaratayapti. Misol uchun, yuqoridagi 
bo’limda ko’rsatilganidek, raqamli pullarni birlamchi joylashtirish – 
ICO
(
initial 
coin offering
) o’nlab million pullarni investitsiyalar uchun to’plash imkonini 

---

83 
yaratayapganini bir qancha davlatlardagi tajriba yaqqol namoish qilayapti. Ammo 
bu ishlarning manfiy oqibatlari ham vujudga kelishi ehtimoli bor albatta.
ICO
vositasida investitsiyalar jalb qilinadigtan startaplar bozorida yangi 
moliyaviy puffak paydo bo’lishi mumkin. Bunda emitentlar tomonidan hech 
qanday sarf-harajat qilinmagan xolda investorlar uchun yuqori darajada foyda 
olishlariga imkon yaratiladi. An’anaviy investitsion capital yig’ish usulida esa 
kompaniya kerakli kapitalni yig’a olish uchun uzoq yillar davomida aholining 
ishonchini qozongan bo’lishi kerak. Raqamli valyuta vositasida investitsion capital 
to’plash operatsiyasining qimmatli qog’ozlarni birlamchi aktsiyalar joylashtirish 
(
birjalarda sotish
) orqali amalga oshiriladigan an’anaviy usulidan asosiy farqi 
shundaki, bunda kompaniya sotuv uchun aktsiyalarni emas, balki tokenlarni 
(
raqamli jetonlarni
) chiqaradi. Buning uchun investorlar kriptovalyuta orqali 
to’lov qiladilar (
masalan, bitkoin yoki laytkoin orqali
). Mutaxassislarning fikricha, 
ICO
emitentlari bu ishlarni qilayotganlariga katta tavakkalchiliklarga qo’l uradilar. 
Bu ayniqsa, kriptovalyutalar bozori faoliyati davlat boshqaruviga o’tgan paytda 
o’ta kuchayadi.