Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

ICO
tashkil qilish uchun kompaniya-emitent mahsus web-platformadan 
foydalanadi, masalan, 
Waves
yoki 
Ethereum
vositasiga qimmatli qog’ozlarning 
kriptoversiyasini chiqaradi. Buning uchun blokcheynga tranzaktsiyalar, ularning 
tavsifi, soni va unikal 
ID
si bilan qo’shiladi. Emissiyadan so’ng tokenlarning 

---

84 
istalgan sondagisini blokcheyndagi biror bir hamyondagi kriptovalyutaga 
almashish mumkin bo’ladi. Ba’zi bir kompaniyalar o’z tokenlarini oltin bilan yoki 
kompaniyaning maxsuloti bilan ta’minlab beradilar. Masalan, 
Ethereum
bazasidagi
DigixDAO
startapi 2016 yilda o’z tokenlarini oltin standartiga bog’lab 
chiqardi, amerikaning 
Ethereum
asosida derivativlar bilan savdo qiladigan 
blokcheyn-platforma yaratayotgan 
StabL
startapi esa o’z tokenlarini oddiy 
valyutada qiymati bo’lgan moliyaviy mahsulotlarga bog’lab qo’ydi. Tokenlarni 
chiqaradigan kompaniya-emitent va ularni sotib olishni istagan investorlar smart-
kontrakt 
tuzishadi 
va 
buning 
asosida 
avtomatik 
blokcheyn-zanjirning 
ishtirokchilariga aylanadilar. Ushbu blokcheyn-zanjir doirasidagi kelishuvlar 
teskari kuchga ega emas. Token-kriptovalyuta oldi-sotti jarayoni quyidagicha 
tartibda amalga oshadi: Kompaniya dastur yordamida investorning hamyonini va 
investorga token jo’natiladigan hamyonni so’raydi. Kompaniya investordan kerakli 
summani olganidan so’ng, tranzaktsiya amalga oshirigan hisoblanadi va smart-
kontrakt ishga tushib, tokenlar xaridorga yetkazib beriladi. 
ICO
tashkil qilgan 
kompaniya kroptoaktsiyalarni (
tokenlarni
) bankka yoki venchur investorga emas, 
balki to’g’ridan-to’g’ri loyiha ishtirokchilariga sotadi. Demak, bu xolda loyiha 
ishtirokchilari kompaniya ishiga kuchliroq jalb qilinadilar, kompaniya mahsuloti 
va xizmatlaridan foydalanishga stimul oladilar hamda boshqa insonlarga ham bu 
mahsulotlarni taklif qilish foydaliligini tushnadilar. Chunki, kompaniyaning ishi 
qanchalik yaxshi bo’lsa, investorlar ham shunchlik ko’p foyda oladilar.
Kriptoaktsiyalarni birinchi bo’lib joylashtirgan kompaniya