Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Yuqori-uzoq  zarbalar: 
Yuqori-uzoq  zarbalar  yetarli  kuch  bilan  amalga 
oshiriladi.  Bunad  raketka  keskin  ravishda  pastdan  tepaga  harakatlanadi.  Volan 
balandga  ko‘tariladi,  raqibning  ustidan  uchib,  tezlikni  yo‘qotgan  holda  raqibni 
ortida ort chiziq oldida yerga tushadi. Volandan o‘zib ketish uchun uning uchish 
chizig‘iga parallel tarzda harakatlanish lozim, bunda volanni doimo ko‘rib turasiz 
va yugurib turgan holatda zarba uchun tayyorlanasiz. 
 
Yuqori-uzoq  zarbani  o‘yinning  jadal  sur’atini  pasaytirishda  hamda 
himoyalanuvchi  qiyin  ahvolga  tushganida  hujum  qilayotganni  ort  chiziqqa 
borishiga  majburlashni  istaganida  bajariladi  va  bu  paytda  himoya  qiluvchi  o‘zi 
uchun qulay o‘rinni egallaydi va hujumga tayyorlanadi. 
Yuqori-uzoq zarba berilganda volanni sekin tezlik bilan uchishi raqibga ham 
xizmat  qilishi  mumkin.  Agarda  zarba  yetarli  darajada  kuchli  bo‘lmasa,  volan  ort 
chiziqgacha  yetib  bormaydi  va  maydonning  o‘rtasida  pastga  tushishi  mumkin. 
Bunda  raqib  uni  javoban  zarba  berib  bo‘lmaydigan  “smesh”  bilan  qaytarishi 
mumkin. Shuning uchun chapdan va o‘ngdan yuqori-uzoq zarba berishda har kuni 
mashq  qilish  lozimva  bunda,  aniqlikka  erishish  lozim.  Maydonning  uzoq 
burchaklariga yo‘naltirilgan yuqori-uzoq zarbalarga javob berishda o‘ngdan 90° va 
chapga 90 hamda 180°burilib javob berish mumkin.  
Chapdan  90°  burilgan  holda  berilgan  zarba  koordinatsiya  bo‘yicha 
murakkabdir.  Raketka  ushlab  turgan  qo‘l  uchib  kelayotgan  volan  taraf  to‘g‘ri 
qo‘yilgan  dastlabki  holatdan  o‘yinchi  o‘ng  oyog‘ining  uchida  chap  yelkasi  bilan 
orqaga  buriladi  va  tezlik  bilan  chap  oyoqning  uchida  pastga  tushayotgan  volanga 
qarab harakatlanadi. Agarda o‘yinchi barcha harakatlarni va zarba berishga bo‘lgan 
tayyorgarlikni to‘g‘ri va tez bajarsa, uni quyidagi zarbalarni har qanday holati bilan 
qaytarishi  mumkin,  ya’ni  orqa  burchaklarga  yuqori-uzoq  zarba,  yonboshdagi 
chiziq  bo‘ylab  uzoq-yassi  hamda  yaqin  burchaklarga  qisqa  yassi  zarbalar  bilan. 
Zarbaga  tayyorgarlik  shunday  bajarilishi  lozimki,  oyoq,  tana  va  qo‘llar  zarba 
berish lahzasida tanlangan zarbaga muvofiq kuchni ishlatish uchun qulay bo‘lishi 

---

276 
lozim.  Buning  uchun  oxirgi  qadam  qo‘yilganda  raketkani  ushlab  turgan  qo‘l  va 
yelka chap tarafga buriladi. Bu zarbadan so‘ng maydonning o‘rtasiga tez va kichik 
qadamlar bilan qaytish mumkin.