Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Hisob va  to‘p  uzatish
: agarda to‘p uzatuvchi to‘pni yutsa, u to‘p uzatishni 
yutgan  hisoblanadi,  keyin  yana  bir  bora  to‘p  uzatishni  amalga  oshiradi,  ammo 
maydonning  boshqa  tomonidan,  bunda,  agarda  to‘p  uzatilgandan  so‘ng  qabul 
qiluvchi  o‘yinchi  yutib  olsa,  unga  ochko  hisoblanadi  va  u  yangi  to‘p  uzatuvchi 
tomonga aylanadi. 
Juft o‘yinlar. 
To‘p uzatishni amalga oshirish va qabul qilish: to‘p uzatishni 
amalga oshiruvchi o‘yinchilar ochkolarga ega bo‘lmaganda yoki ochkolarning juft 
soniga  ega  bo‘lganlarida  to‘p  uzatishni  o‘z  maydonining  o‘ng  tarafidan  amalga 
oshirishi  lozim.  To‘p  uzatuvchi  tomon  ochkolarning  toqsoniga  ega  bo‘lsa,  unda 
to‘p  uzatishni  maydonning  chap  tarafidan  amalga  oshiradi.  Qabul  qiluvchi 
tomonning o‘yinchisi oxirgi to‘p uzatishni qayerdan amalga oshirgan bo‘lsa, xuddi 
shu maydonda qoladi, uning sherigi esa qo‘shni maydonda turadi. O‘yinchilar o‘z 
to‘p 
uzatishlarida 
ochko 
yutmagunlariga 
qadar, 
o‘z 
maydonlarini 
o‘zgartirmasliklari  lozim.  Qaysi  tomon  to‘p  uzatishni  amalga  oshirishidan  qat’iy 

---

257 
nazar  to‘p  uzatishni  amalga  oshirayotgan  tomonning  hisobiga  muvofiq  bo‘lgan 
maydondan  amalga  oshirilishi  lozim.  Volanni  qaytarishning  izchilligi  va  kortdagi 
vaziyatlar.  O‘yin  boshlanganda,  ya’ni  to‘p  uzatilgandan  so‘ng,  qabul  qiluvchi 
to‘pni  zarba  bilan  qaytarganida,  volan  to‘p  uzatuvchi  tomonning  u  yoki  bu 
o‘yinchisi tomonidan zarba berib qaytariladi. To‘rning har qanday tomonidan har 
qanday  holatidan.  Keyin  esa,  qabul  qilayotgan  tomonning  u  yoki  bu  o‘yinchisi 
tomonidan yana xuddi shunday holatda, o‘sha maydonning har qanday tomonidan 
va  to‘rning  har  qanday  tomonidan,  va  bu  holat  volan  tashqariga  chiqib 
ketmaguniga qadar amalga oshiriladi.