Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Kurs ishini yozilishi ustida tayyorgarlik ko‘rish. 
Kurs ishi ustida ishlash mavzuni tanlashdan boshlanadi. Kurs ishi mavzusi 
talabaga tushunarli hamda dolzarb bo‘lishi kerak. Kurs ishi mavzusi talabalarning 
o‘z ilmiy bilimi bo‘yicha eng kuchli sezgan va yoqqan soha asosida izlamoq lozim. 
Mavzuni tanlagandan so‘ng adabiyotlarni izlash zarur. Adabiyotlarni o‘rganishda 
tanlagan mavzu yo‘nalishi bo‘yicha diqqat bilan matni bilan tanishish va o‘rganish 
kerak. Matni og‘zaki tildan farq qiladigan ilmiy tilda yozilishi va bayon etilishi 
lozim.
Ilmiy tilning xususiyatlaridan biri “Men” degan so‘z ishlatilmaydi. uning 
o‘rnida ”Biz” degan so‘z ishlatiladi, shu jumladan bu, bular, u, hatto va shu kabilar 
yoziladi. Bu so‘zlar yordamida matnning ketma-ketligida yozilishiga ega bo‘ladi. 
Masalan: Bu jismoniy tarbiya vositalar guruhida jismoniy mashqlar muhim 
ahamiyatga ega. 
Yozilishda qisqartirilgan matnlar keng qo‘llaniladi. Masalan: prof- 
professor; dots-dotsent; kat.o‘qit-katta o‘qituvchi; akad-akademik; sh-shaxar; Z-d- 
zavod; a-asr; h.k. va shu kabilar. 
Kurs ishi yozilishida illyustratsiya tarzda ko‘rsatish mumkin. Ular jadvallar, 

---

358 
rasmlar, diagramma, chizmalar, fotorasm va boshqalarda bayon etilishi, 
ko‘rsatilishi mumkin.
Rasm- bu ayrim narsalarni yoki hodisalarni asosan jismoniy mashqlarni 
qog‘ozda tasvirlash. Rasmlar kurs ishining mazmuniga kiradi. Muallifning rasmga 
bo‘lgan izohi taxminan quyidagi so‘zdan boshlanishi mumkin: rasmlarda raqamlar 
tartibi bilan qo‘yiladi. Mabodo rasm boshqa adabiyotlardan ko‘chirilgan bo‘lsa, 
unda kitobni nomi, muallifni familiyasi ismi, sharifi, yili foydalanilgan adabiyotlar 
ro‘yxatiga kiritiladi.
Foto-rasm, matn mazmuniga aniq va mos bo‘lishi kerak. Tasvir va matn har 
xil xarakterda bo‘lishi mumkin: fotorasm ko‘rgazma sifatida matnni bayon etadi, 
qo‘shimcha fikr yoritadi yoki uni emotsional qabul qilishga ko‘maklashadi. 
Grafik - tekislikda chiziq orqali funktsional bog‘lanishda geometrik 
tasvirlash. To‘plangan ma’lumotlarni o‘rtacha hisobda grafik tuziladi. Oldin 
hamma o‘lchamlar natijasi asosida nuqtalar qo‘yib chiqiladi, so‘ng chiziq orqali 
birlashtiriladi. Grafik tuzishni asosiy qoidalari: a) har bitta grafikda egri chiziqlar 
kiritilishi mumkin. 
Chizma. Agarda matn mazmuni bo‘yicha ayrim detallarni ko‘rsatishni talab 
qilinsa, unda chizmada qo‘yiladi.
Chizma - qaysidur jarayonni asosiy elementlarini bog‘liqligini ko‘rsatish 
maqsadida tasvirlash omili bo‘lib xisoblanldi. Chizmada chiziqlarni qalinligi, 
uzunligi har bir detallarni bog‘liligini, ularning asosiy va yordamchi chiziqlarni 
tasvirlaydi. 
Diagramma - ommaviy ma’lumotlarni tahlil qilish va ko‘rgazmali tasavvur 
qilish uchun tuziladi.