Oliy o‘quv yurtlarining nomutaxassislik fakultetlari

Abdurauf Fitrat 
(1886-1938) buyuk san’atkor, adib bo`lishi 
barobarida ijtimoiy-siyosiy faoliyat bilan ham chuqur shug‘ullangan ulkan 
davlat arbobidir. 
Masalan, birgina 
“Buxoro xalq sho`rolar 
jo`mhuriyatining Konstitutsiyasi” Fitrat tahriridan keyingina qurultoyda 
qabul qilinishi uning siyosiy-ijtimoiy sohada nechog‘li katta hurmatga ega 
bo`lganini ko`rsatadi. U Buxoro xalq jumhuriyatida ma’sul vazifalarni ado 
etdi. Fitrat sovet hukumati belgilagan yo`ldan emas, o`z yo`lidan 
borishga harakat qildi. Bu esa, Moskvaga ma’qul kelmadi. Uni tuhmatlar 
bilan Buxoro jumhuriyatidagi barcha lavozimlardan ozod etadilar. 
Fitrat Buxorodagi jadidchilik harakatida faol ishtirok etibgina 
qolmay, bu harakatga rahbarlik ham qildi. Bu boradagi o`z qarashlarini 
“Munozara”, “Hind sayyohi qissasi” singari asarlariga singdirdi. Fitrat 
“Sayha”, “Hind sayyohi”, “Begijon”, “Oila” singari asarlarida “mavjud 
tuzumni qattiq tanqid qildi, uning barcha kamchiliklarini ayovsiz fosh etib 
tashladi”, - degan edi bu haqda Fayzulla Xo`jaev. 
Jurnalistik va muharrirlik Fitrat faoliyatida muhim o`rin tutadi. U o`zi 
muharrirlik qilgan “Hurriyat” gazetasida “Yurt qayg‘usi” umumiy 
sarlavhasi ostida uchta sochma she’r e’lon qildi. “Turkning nomusi, 
e’tibori, iymoni, vijdoni zolimlarning oyoqlari ostida qoldi. Turkning 
yurti ulog‘i, o`chog‘i, Turoni yot qo`llarga tushdi”,- deb yozgan edi shoir. 
Fitrat matbuot bilan birga, butun umr maorif sohasida ham jonbozlik 
ko`rsatdi. Hatto Turkiyada o`qib yurgan kezlari u yurtdoshlarining 
o`qishiga ko`mak berish maqsadida “Buxoro ta’limi maorif jamiyati”ni 
tashkil etishda tashabbus ko`rsatdi. 
Fitrat 1921-yilning bahoridan Buxoroda maorif ishlarini tashkil etish 
hay’atiga rahbarlik qildi. Shu vaqtda Buxoro jumhuriyatida turkiy til 
davlat tili deb e’lon etilishi bevosita Fitratning jonbozligi natijasidir. U 
isloh qilingan lotin alifbosiga o`tish ishlarining tashkilotchilaridan biridir. 
Biroq sovet siyosati va kommunistik mafkura buyuk millatparvar adib 
dunyoqarashi va asarlarini baholashga asta-sekin o`zining omonsiz 
tazyiqini o`tkaza boshladi. Abdurauf Fitrat barcha asarlari va butkul 
faoliyati bilan istiqlol uchun kurashdi.