Oliy o‘quv yurtlarining nomutaxassislik fakultetlari

urug‘chilik jamoasiga
o‘tila boshlandi. Hozirgi zamon 
odamlariga o‘xshash odamlar (kromanyon) paydo bo‘lishi uchun zamin 
hozirlandi. 
Bu shart-sharoitlarning negizida mehnat qilish bilan bevosita 
bog‘liq mehnat qurollarining takomillashuvi va shu asosda o‘sha davr 
kishilarining xo‘jalik hayotidagi dastlabki olg‘a siljishlar yotadi. Demak, 
bu 
davr 
- 
ishlab chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan qurollar 
takomillashayotgan, nutq madaniyati o‘sib borib, fikrlash nisbatan ancha 
oshgan, olov sun’iy tarzda yaratila boshlangan, ovchilik ancha rivojlanib, 
keng hududlarga tarqalgan davr edi. 

---

23 
O‘rta paleolit davri O‘rta Osiyo hududlarida tabiiy iqlim o‘ziga xos 
bo‘lib, yozda ob-havo iliq va quruq, qishda esa sovuq va namgarchilik 
bo‘lgan. Bu davrning o‘rtalari va oxirlariga kelib shimoldan ulkan 
muzlikning siljib kelishi natijasida iqlim tamoman o‘zgaradi. Natijada 
qadimgi odamlar turmush tarzida katta o‘zgarishlar bo‘lib o‘tdi. Sovuq 
iqlim tufayli odamlar ko‘proq g‘orlarga joylasha boshlaydilar. Janubdagi 
kichik tuyoqli issiqsevar hayvonlar qirilib ketib shimol bug‘ulari, 
mamontlar, ulkan ayiqlar paydo bo‘ladi. Ulkan hayvonlarning paydo 
bo‘lishi esa o‘z navbatida jamoa bo‘lib ovchilik qilishning paydo 
bo‘lishiga olib keldi.
Undan tashqari sovuq iqlim tufayli o‘rta paleolit davri odamlari 
olovni kashf etdilar
hamda sun’iy olov chiqarish va uni saqlashni 
o‘zlashtirdilar. G‘or va ungurlarni o‘zlashtirish, o‘choq yasab uning 
atrofida to‘planish va nihoyat jamoa bo‘lib ov qilish uslublarining paydo 
bo‘lishi mintaqamizdagi qadimgi odamlar ijtimoiy-iqtisodiy hayotida 
muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. 
So‘nggi paleolit
uzoq davom etgan qadimgi tosh asrining oxirgi 
bosqichi bo‘lib, nisbiy tarzda mil. avv. 40-12 ming yilliklarni o‘z ichiga 
oladi. Bu davr yodgorliklari mustye madaniyati yodgorliklari 
madaniyatiga nisbatan kamroq o‘rganilgan. Hozirgi kunga qadar O‘rta 
Osiyoda bu davrga oid 30 dan ziyod makonlar ochilgan. Samarqand 
(shaharning o‘zida), Xo‘jag‘or (Farg‘ona vodiysi), Shug‘nov (Pomir 
etaklari), Ko‘lbuloq (Toshkent viloyati), Qorakamar (Tojikiston), Achisay 
(Qozog‘iston) yodgorliklari shular jumlasidandir. 
Toshkent 
viloyatida 
(Ohangaron) 
joylashgan