Oliy matematika asoslari

С В
127
Г)К I 
!
www.0rbita.Uz kutubxonasi

---

г
И I.ши.к' тган н у к т а п и ш к о о р д и н а т а л а р и н и х  ва у  дейлик: С ( х , у ) . 
Д г м а к , м а с а л а
Л 
па 
В н у к т а л а р н и н г к о о р д и н а т а л а р и
* а м да
А гонга кура С нуктанинг координаталари л: ва у ни т опишдан иборат.
Л, В, С н у к г а л а р д а н
Ох у к и г а п е рп е н д и к у л я р т у ш и р а м и з
( 2 9 - ч и з м а ) . Унда О А \ = х \ , О С \ = х , О В \ = х 2, А А \ — у\ , С С \ = у ,
В В \ — у 2 б ул а ди .
Су нг Л ва С н у к т а д а н Ох  у ки г а 
п а р а л л е л
ч и з и к л а р
у т к а з а м и з .
Ул а рн и н г С С | х а м д а В В \  б ил а н ке- 
с и ш г а н н у к та л а р и н и D ва Е  д е й ­
лик. Р а в ш а н к и ,
Л£> = Л | С : = ОС\ — 0 А \ = Х — Х\, 
СС\ = Е В \ = у ,
С Е  = С| В | = О В | — ОС 1 = .V ■
— .V, ( 6 ) 
А А | = D C \ = у  1,
C D — С С | — DC\ — у  — i/i, B E — B B i  — Е В \ = у 2— у.
A D C  х а м д а С Е В  т уг ри б у р ча кл и у ч б у р ч а к л а р н и н г у х ш а ш л и г и д а н
A D
A C
C D
А С
б ул и ши н и т о п а м и з . А г а р (5) ва (6 ) т енглик-
С Е
С В '
B E
С В
л а р д а н ф о й д а л а н с а к ,
— = К
- = к
у — У1
Х о
—
X
' 
у , ,
—
у
Х | + Ъ г 2 
У ~ У \  
’ 
У ч — У
X кел иб чикад и. Д е м а к ,
У \ + к У ‘2
У =
1 +Я.
Ш у н д а й ки л иб , А В  кесмани А н и с б а т д а б ул у в ч и С н у к т а ни н г
к о о р д и н а т а л а р и :
*1+Ъг2 
У \ + Щ
х =  
■ . ■ ■
■ у--
I + х
Хусусан, С н у к т а А В  ке см а ни н г у р т а си б у л с а, унд а А С — С В  ва
Х \ - \ - Х 2 
У \ - \ ~ У 2
= 1 були б, С н у к та н и н г к о о р д и н а т а л а р и х = — -— , у —  — ^—
wncj П и
А
б у л а д и
3- §. Учбурчакнинг юзини топиш
Т е к и с л и к д а учта Л (jci , у \ ) , В ( х  2, у 2) ва С(лг3, у я) н у к т а л а р
б е р и л г а н були б, A B C  у ч б у р ч а к л а р н и к а р а й л и к (30- ч и з м а ) . М а с а л а
б е р и л г а н н у к т а л а р н и н г к о о р д и н а т а л а р и г а к у р а шу A B C  у ч б у р ч а к ­
нинг юзини т о п и ш д а н иборат.
Л, В, С н у к т а л а р д а н Ох  у к и г а п е р п е н ди к у л я р т у ш и р и б у л а р ни н г
а с о с л а р и н и мос р а в и ш д а Л ь В\, С\ б ил а н б е л г и л а й ми з . Б у н д а

---

0 А \ — Х\, 0 В \ — Х2, ОС 1 =Х з ,  
А А \ = у \ ,
В В \ = у
2
, 
С С \ = у з
булиб,
А | В 1 = О В 1 — О А 1 = X
2
— х  ]
В \ С \ = ОС 1 — О В i = x 3 — х 2 
А | С | = ОС 1 — О А  | = *з — х  |
б у л а д и.
А А I В i В, В В \ С \ С  х а м д а A A \ C i C  
т р а п е ц и я л а р н и н г ю з а л а р и
в в,
•$яв,с,с> 
/1
/I,с,с УЧУН у ш б у
А А ^ В В ,
■ Л , В , =
У \ + У
2
( х 2
} BBi С| с 
2
у
4
Л j - |-
С С
j
В В \ + С С { 
У2 + У3 ,
■ В tC 1 — 
-
( х 3 
х 2
■А,С,
(лг3— *,)
ЛЛ|С|С 
2 
1 1
2
т е н г л и к л а р г а к е л а ми з . Р а в ш а н к и , Л В С у ч б у р ч а к н и н г юзи
“Ь S g n r . r  
S,<
S А А В С
—
В, В “Г ° в в , с , с
б у л а д и . Ю к о р и д а г и (7) т е н г л и к л а р д а н ф о й д а л а н и б
•S 
A ABC
—
+ У
2
) ( * 2 — * 1 ) + ( У З + У
2
) ( * 3 — *
2
) — ( У З ~ \ - У \ )  ( * 3 — * | ) ]
б у л и ши н и т оп а ми з . Бу б е р и л г а н у ч б у р ч а к юзини т о пиш ф о р м у л а с и -
дир.
( 7 )
9—513
129
www.Orbita.Uz kutubxonasi

---

ТЗУТРИ ЧИЗИК ТЕНГЛАМАЛАР И
Т уг ри ч и з и к а н а л и т и к г е ом е тр и ян и н г мухим т у ш у н ч а л а р и д а н
бири. Унга д о й р м а с а л а л а р н и у р г а н и ш учун а в в а л о унинг т е н г л а м а ­
сини ё з и ш л оз и м б у л а д и .
Т е к и с л и к д а Д е к а р т к о о р д и н а т а л а р с и с т е мас и ва б ирор т у г р и
ч и з и к б е р и л г а н булсин. Бу т у г р и ч и з и к д а у з г а р у в ч и М = М ( х , у )  
н у к т а н и ол а й л и к . А г а р у з г а р у в ч и н у к та н и н г х ва у  к о о р д и н а т а л а р и
о р а с и д а ш у н д а й м у н о с а б а т ( т е н г л а м а ) т оп и л с а к и , уни ф а к а т шу 
т у г р и ч и з и к н у к т а л а р и г и н а ( н у к та н и н г к о о р д и н З т а л а р и г и н а ) кано-
а т л а н т и р с а , бу м у н о с а б а т т у г р и ч и з и к т е н г л а м а с и н и хосил к и л ад и.