Олинмайдиган тиш протезлари хабилов Н. Л., А. Н. Акбаров, О. У. Арсланов, Ф. К. Усмонов, Н. С. Зиядуллаева

3. Бўшлиқни профилактик (превентив) кенгайтириш. Агар одатдаги пломба учун шакллантириладиган кариоз бўшлиқ баъзи муаллифлар томонидан шубҳа остига олинадиган бўлса, қистирмалар учун бўшлиқ шакллантирилганда бундай кенгайтиришни яратиш шарт бўлиши лозим, бироқ бу ҳам баҳслашишга сабаб бўлади.
Профилактик кенгайтириш босқичси қолдирилиши мумкин: 1) кариоз жараённинг сурункали кечиши бўлган кекса ёшдаги шахсларда; 2) кариес кам фаол бўлган ва тишлар яхши парвариш қилинганда; 3) қўшни тишнинг йўқлигида фақат шу нуқсон билан чекланган ҳолатда; Бироқ окклюзион девор жуда юпқалашиб кетганда, у кесиб ташланади; 4) мустаҳам бўлмаган материаллардан, масалан, силикофосфат цементдан фойдаланишга мажбур бўлинганда.
Ҳам чайнаш ва ҳамда танглай юзасидаги барча қўшимча майдонлар асосий бўшлиқнинг ўлчамига тенг бўлиши лозим. Бўшлиқ қанча катта бўлса, қўшимча бўшлиқнинг майдончанинг юзаси шунча катта бўлиши ва бу майдонча дентин ичига шунча чуқур кириб бориши лозим. Худди шундай тарзда уни қўшимча майдонча билан туташтирувчи улагич асосий бўшлиқ билан бир хил ўлчамда бўлиши лозим.
5. Қирраси тўғри ва аниқ туташувчи герметизмни яратиш.
Қистирма қирраси ва бўшлиқ қирраси орасида герметикликни яратиш нуқтаи назаридан иккиламчи (рецидив) кариеснинг юзага келишини олдини олишда энг муҳим шароит бўлиб ҳисобланади.
Кариоз бўшлиқ қирраси эмал қалинлигига 45° бурчак остида шундай қиялаб бориши лозимки, қистирма металл, унинг синиши олдини олиб, эмал призмаларни ёпиб туриши керак. Бўшлиқ қирраси бўйлаб яратилган қиялик «фальц» деб номланади. Фальц мумли моделни бўшлиқдан чиқаришга қаршилик кўрсатмаслиги ёки охиргини мураккаблаштирмаслиги лозим.
Фальцни шакллантиришда уни жуда кенг ёки чуқур қилмаслик керак, қабул қилинган бурчакдан 45° дан четга чиқмасликка ҳаракат қилиш лозим. Нотўғри шакллантирилган фальц кенг юзасини қоплаган металлнинг юпқа қатлами, осон емирилади ва қистирма герметиклигини бузувчи милкни ҳосил қилиши мумкин, чуқур ва тор фальц эса, бўшлиқнинг ортиқча фарқ қилувчи деворларини ҳосил қилиб, мақсадга эришмайди. Пластмассали ва фарфор қистирмаларни тайёрлашда фальц қарши кўрсатма бўлиб ҳисобланади.
Қистирма учун бўшлиқни шакллантириш унинг қирралари ва деворларини майда донадор карборундли бошчалар ёки қоғоз дисклар ёрдамида силлиқлаш билан якун топиши лозим. Қирралари махсус асбоб – финирлар билан силлиқланади.