Олийваўртамахсустаълимвазирлиги тошкентдавлатиқтисодиётуниверситети

Японияда солиқ маслаҳати фаолиятига алоҳида эътибор қаратилган. солиқ маслахатчиларининг хизматлари - пуллик хизмат бўлиб, солиқлар бўйича профессионал билимга эга бўлган мутахассислар солиқ тўловчиларга солиққа оид барча масалалар бўйича малакали маслаҳатлар берадилар. Японияда солиқ маслахатчилари сони 71 606 нафар бўлиб, солиқ хизмати ходимлари сонидан (56 000 дан ортиқ) кўпчиликни ташкил этади.
Японияда Молия вазирлиги ҳузуридаги Миллий солиқ агентлиги томонидан умумдавлат солиқларининг тўри ҳисобланиши, муддатида ва тўлиқ бюджетга тушишини назорат қилиниши белгиланган бўлиб, маҳаллий солиқлар ва йиимларни ҳудудий мунисипалитетлар назорат қилиши, бюджетдан ташқари мақсадли жамармаларнинг назорати эса ушбу жамармаларни йииш билан шуулланувчи идоралар томонидан амалга оширилади.
Умумдавлат солиқларни мажбурий ундириш бўйича вазифалар тўлиқ солиқ органларига юклатилган. Бунда ўз муддатида тўланмаган солиқлар аниқлангандан сўнг 50 кун муддат ичида талабнома жўнатилади.
Солиқлар бўйича қарздорлик 10 кун муддат ичида бартараф этилмаган тақдирда, солиқ тўловчининг мол-мулки инвентаризастия қилиниб, хатланиши ҳамда сотувга қўйилиши орқали солиқ қарзини қопланиши кўзда тутилган.
Бундан ташқари, 10 млн. энгача солиқ қарзи мавжуд бўлган солиқ
тўловчиларга доимий равишда телефон тармои орқали огоҳлантириш тизими
йўлга қўйилган бўлиб, бунинг учун барча (12 та) солиқ бошқармаларида
«Солиқ қарздорликларини ундириш бўйича интенсив телефон қўнғироқлари» Маркази ташкил этилган.
10 млн. энгача қарздорликлар телефон Маркази томонидан, 10 млн.ендан 30 млн.енгача қарздорликлар ҳудудий солиқ инспекциялари томонидан ва 30 млн. эндан юқори бўлган қарздорликлар эса солиқ бошқармалари томонидан ундирилади.
Шуни қайд этиш лозимки, «Солиқ қарздорликларини ундириш бўйича интенсив телефон қўнироқлари» Маркази томонидан 10 млн. энгача бўлган қарздорликларнинг ундирилиш даражаси 68 фоизни ташкил этади. Муддатида тўланмаган солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларга йиллик 14,7 фоиз пеня (яъни кунига тахминан 0,04 фоиз) ҳисобланади. Солиқ қарзи пайдо бўлган кундан бошлаб дастлабки 2 ой ичида пенянинг махсус
ставкаси (йиллик 4,3 фоиз, яъни кунига тахминан 0,01 фоиз) қўлланилади. Солиқ тўловчи қонун билан белгиланган муддатдан кечикиб солиқ тўловини амалга оширганда қуйидаги молиявий чоралар кўрилади:

• 
  дастлабки кечиктирилган 2 ой учун 4,5 % йилик миқдорда (фоиз ставкалари банкнинг қайта молиялаштириш ставкасидан келиб чиқиб ҳар йили ўзгартирилади),
  
• 
  2 ойдан ошган қисмига 14,6 % йиллик фоиз миқдорида
  

Давлат бюджетининг асосий қисмини тўри солиқлар жумладан юридик ва жисмоний шахслардан даромад солии ташкил қилади. Бу солиқлар бюджетнинг 60 фоиз атрофидаги салмоини ташкил қилади.
Жисмоний шахслар давлат даромад солиини прогрессив шкалада тўлайдилар. Бу шкала 5 та солиқ ставкасидан иборат. Шу билан бир қаторда 3 ставкали префектура даромад солии мавжуд. Бунинг устига қўшимча ҳар бир фуқаро даромад манбаининг ҳажмидан қатъий назар 3200 эн миқдорида солиқ тўлайдилар.
Солиқ тўлаш ҳажми ҳар бир солиқ тўловчининг солиқ йилида 1 январдан 31 декабргача даврда олиган даромадлари ҳажмидан келиб чиқади.
Даромад солии тўловчи шахслар 2 асосий гуруҳга бўлинади.

• 
  тадбиркорлик фаолиятидан даромад олувчилар;
  
• 
  бошқа турдаги фолият турларидан даромад олувчилар.
  

Биринчи гуруҳга савдо-саноат соҳасидаги тадбиркорлар, фермерлар, докторлар, адвокатлар киради. Булар ўз навбатида тижорат, қишлоқ хўжалик ва бошқа даромад олувчиларга бўлинади. Бир қарашда тўри даромад солии жуда юқоридек кўринади лекин шуни ҳисобга олиш керакки даромад солиидан катта миқдорда имтиёзлар ва чегирмалар мавжуд. Ўртача даромад олувчи солиқ тўловчи 30 фоиз атрофида солиқлардан озод қилинади ёки унга имтиёзлар берилади.
Доимий иш жойларига эга бўлган шахслардан Декларациялардан ташқари ойлик ўртача иш ҳақи миқдоридан даромад солии ушлаб борилади ва йил якуни билан ўзаро ҳисоб-китоб амалга оширилади.
Солиқ йили давомида солиқ органлари Декларацияларни тўри ва белгиланган муддатида тақдим қилиш борасида семинарлар, учрашувлар ўтказади.

@TDIU_ARM
2017-йил 1-январдан бошлаб Германия ва ЭИ мамлакатларида ҚҚС ставкасини “дигитал сервиcе” яъни рақамли хизматлар(кино, мусиқаларни юклаб олиш, онлине ўйинлар, э-китоб,е-маил, интернет радио ва рақамли тв хизматлари ва шунга ўхшаш бошқа хизматлар) кўрсатишни истеъмолчиларга таклиф қилувчиларга қўллаш бўйича ўзгартириш киритилди. Унга кўра, эндиликда агар ЭИ га аъзо мамлакат сотувчиси томонидан бошқа бир ЭИ га аъзо мамлакатга товар, иш ва хизматлар реализастия қилинса, харидор қайси мамлакат фуқаросилигига қараб, ўша давлатнинг ҚҚС ставкасида солиқни тўлаб беради. Яъни ҚҚС ставкаси Германияда 19%, Буюк Британияда 20%. Буюк Британиялик сотувчи Германиялик харидорга товар сотди, харидор ҚҚС солиини 19%лик ставкада тўлайди ва бу тўланган сумма Германия давлат бюджетига бориб тушади. Бу ўзгариш ЭИга аъзо бўлмаган давлатларга, ҳамда Б2Б(Бусинесс то бусинесс) яъни корпорациялар ўртасида товар айирбошлашга таалуқли эмас.