Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

И, и, О 
ва 
о
ларни 
чиқариб ташлаган, чунки бир қанча шрифтларда уларнинг кўриниши бир хил 
экан. Илк бора яратилган адрес эса қуйидагича бўлган: 
1А1зП1еП5ҚГеф12ДМПТфТЛмв7Дивфна44 
Биткоин-адрес - биткоинлар олиш учун керакли бўлган бирдан бир 
информациядир. Биткоинни олиш учун қандайдир дастурий таъминотнинг 
кераги йўқ, бунинг учун адресни кўрсатиш кифоя ва яна шуниси ҳам борки, 
фақат тўловчигина транзаксияни тармоқнинг бошқа қисмига жўнатишга 
масъул бўлади холос. Кенг аҳоли оммаси аста-секин биткоин, криптовалюта 
ва биткоин тушунчаларининг асл маъносига тушуниб бораяпти. Аммо 
хозирги даврга қадар кўпчилик инсонлар ушбу тизимнинг ўзи нима 
эканлигини ва у нима учун хизмат қилишини яхши тушунишмайдилар. 
Шунинг учун ҳам хозирги кунларни интернет яратилаётган кунлар билан 
солиштириш мумкин – унда ҳам жамиятнинг кўпчилик аъзолари инқилобий 
технология ҳақида унинг тамоилларини тушунмаган холда эшитишган ва 
унинг жамият хаётига ҳамда иқтисодиётга катта таъсир қилишини аниқ 
сезишмаган. Хозирги даврда блокчейннинг ҳолати браузерлар пайдо 
бўлмасдан олдинги интернет тизимининг холатига ўхшаб кетади. Блокчейн 
тизимига ҳам келажакда интернетдагидек қулай ва тушунарли бўлган 
интерфейслар ишлаб чиқарилиб, у шаффоф холатга келтирилса, худди 
интернет каби ундан ҳам кенг миқёсда фойдаланилади. Классик тизим билан 
блокчейн тизимининг таққосланиши қуйидаги чизма орқали амалга 

---

89 
оширилиши мумкн: 
Блокчейндан фойдаланадиган энг биринчи иқтисодиёт тармоғи 
сифатида банк фаолиятини келтиришимиз мумкин. Шуни яна бир марта 
таъкидлашимиз керакки, блокчейн янги, марказлашмаган, хавфсиз ва 
шаффоф ечим бўлиб, унинг ёрдамида маълумотларни сақлаш ва уларни ўзаро 
алмашиниш, уларнинг ҳақиқийлигини текшириш мумкин ҳамда бу ишлар 
осонгина амалга ошади. Барча ишлар фойдаланувчи томонидан бажарилади, 
жараёнда учинчи ишончли томоннинг иштироки талаб қилинмайди. 
Блокчейннинг инновативлиги ва оригиналлиги операцияларни амалга 
ошириш жараёнида худди шу учинчи томон иштирокининг зарур эмаслиги 
эканлигидадир. Хозирги пайтда блокчейн технологиясининг энг маълум ва 
машхур бўлган ишлатилиш соҳаси криптовалюталар, криптодевизлар ва 
биткоинга ўхшаш рақамли пуллардир. Аммо ушбу технология бошқа 
йўналишларда ҳам муваффақиятли равишда ишлатилиши мумкин. Хозирги 

---

90 
даврда биз блокчейндан фойдаланишнинг бир қанча йўналишларинигина 
биламиз, холос. Лекин унинг имкониятлари биз тасаввур қилгандан кўра 
анча кўп ва кенг миқёслидир ҳамда келажакда блокчейн бир қанча 
кутилмаган йўналишларда ҳам ишлатилиши мумкин. Биткоин блокчейнини 
яратишдан асосий (2009) мақсад, молия оламига ёрдам бериш эмас, балки 
уни бошқасига алмаштириш бўлган. Бир қанча муддат ўтганидан сўнг, шу 
аён бўлдики, ушбу технология банкларнинг бизнес моделини бузиб юбориши 
мумкин ва бошқа томондан бу технология бир вақтнинг ўзида ҳам имконият, 
ҳам ҳавф-хатар олиб келади. «Ле МОНД» журналида банк ва молия тизимида 
блокчейн технологиясининг қўлланилиши хақида қуйидаги маълумот 
берилган: «
Блокчейн бу уберизация (