Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

Бай
, 
АВИТО
лар ёҳуд анъанавий оф-лине бизнесга ўз 
электрон тижорат каналларини жойлаштирган савдо тармоқлари, 
интернет магазинлар ва логистик компаниялар мавжуд.

Рақамли иқтисодиёт тезкор бизнес-аналитика таҳлили асосида 
бизнес учун янги ғоялар қидириш ҳамда мижозлар билан тескари 
алоқани амалга ошириш имкониятини яратиб берди
. Бу эса потенциал 
мижозларнинг инновацион кутишларига нисбатан реактив равишда 
таъсир қилиш имконини яратди. Бундай ишлар натижасида 
Гоогле 
Аналитиcс
ва 
Яндекс.Метрика 
каби бепул сервислар ҳосил бўлди.

Рақамли иқтисодиёт инновацияларнинг ҳаётий цикли анча камайиши 
билан ҳам тавсифланади
. Бу эса кўплаб янги смартфонлар 
моделларининг, компютерларнинг, мобил иловаларнинг, компъютер 
ўйинларининг янги версияларининг тезкорлик билан пайдо бўлишига 
туртки бўлади. Бир қанча олимлар ва мутаҳассисларнинг фикрларича, 
транспортда ҳам янги инновацион транспорт тизимлари пайдо бўлиши 
кутилмоқда. Масалан, магнит-левитацион воситалар, вакуумли 
транспорт воситалари, 
Ҳйперлооп
тизимлар ва бошқалар буларга 
яққол мисол бўлиши мумкин. 

Коллектив билимлардан фойдаланган ҳолда инновацион ғояларни 
генерация
қилиш (
масс cоллаборатион, краудсорсинг
), маҳсулот ва 
ҳизматлар ишлаб чиқариш, янги иннвовацион лойиҳаларни 
молиялаштирш (
краудфундинг
). 

Интернет тизими туфайли ва бизнес учун янги имкониятлар ҳосил 
бўлиши ривожланган мамлакатлар 
ЙИМ
да ҳизматлар улушининг 
анча ошиб кетишига олиб келади. 
Компъютерлар пайдо бўлиши билан 
информацион инқилоб бошланди ва инсонлар информатион 
технологияларга асосланган кўплаб ҳизматларни фаол равишда 
истеъмол қила бошладилар. Масалан, 1992 йилда тармоққа бир 

---

68 
миллион компъютер уланган бўлса, 1996 йилда бу миқдор 10 
миллионга етди, 2009 йилда эса бир миллиард инсон интернетга 
уланди. 2015 йилда интернет фойдаланувчилари сони 3 миллиардга 
етди. Информацион технологиялар борган сари кўпроқ янги ҳизматлар 
турларининг пайдо бўлишига сабаб бўлаяпти ва ҳудди шунинг учун 
ҳам ривожланган давлатлар 
ЙИМ
да ҳизматларнинг улуши 70% дан 
ортиб кетди (
АҚШ, Англия, Франция, Германия ва бошқалар
).

Моддий бойликларни биргаликда истеъмол қилиш имкониятлари 
(