Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

АддВентуре
компаниясининг маълумотларига кўра, Россияда ушбу ҳизмат 

---

407 
тури бозорининг ҳажми ҳозиргикунда (2018) $1,8 миллиард доллар атрофида 
экан ва бу бозор асосан Москва ва Санкт-Петербургга ўхшаш катта 
шахарларда мавжуд экан. Ҳалқаро бозорда эса овқатларни онлайн етказиб 
бериш билан 
ФоодПанда, Лиеферҳелд, Лиеферандо.де, ГрубҲуб
ва 
ЖустЕат
компаниялари шуғулланадилар. Овқатларни онайн етказиб бериш 
билан шуғулланадиган компанияларининг бизнес-моделлари қуйидагига 
асосланган: Агрегатор-компаниялар барча ҳамкор ресторанлар тўғрисидаги 
керакли маълумотларни, шу жумладан, меню, баҳолар, етказиб бериш 
шартларини 
хўрандаларга 
интенет 
орқали 
тақдим 
этадилар 
(
ҳттпс://вc.ру/п/деливерйcлуб-50
). 
Агрегаторларни кўрсатган нархлари 
ресторанларнинг порталларида келтирилган нархлар билан бир хил бўлиши 
керак. Агрегатор-компания хар бир операциядан олдиндан келишилган 
миқдордаги даромад олади. Бундай моделдан фойдаланилганда бизнеснинг 
барча иштирокчилари ўз улушларини оладилар, яъни, агрегатор масштаб 
(кўламлилик) эффектидан даромад олади, ресторанлар истеъмолчилар сони 
къпайгани туфайли даромад олади, хўрандалар эса сифатли ва қулай 
сервисдан фойдаланадилар. Кейинги йилларга овқатни 10-15 дақиқада 
етлазиб бериш сервиси ҳам йўлга қўйилди. Бунга мисол бўлиб, 
УберЕАЦ
ни 
келтиришимиз мумкин. Кўриб чиқилаётган бозорда муваффақиятли фаолият 
юритиш учун танланган бозордаги истеъмолчи-хўрандаларнинг хохиш-
истакларини, қаерда ва қандай овқатларни хуш кўришларини яхшилаб 
ўрганиш керак бўлади. Масалан, Москвада суши заказ қилиши яхши 
кўришса, Петербергда пиццани маъқул кўришдаи, Сенегалда эса 
музқаймоқни афзал кўришса, Малайзияда Старбуcкс кофесини, Қозогстонда 
француз булочкаларини, Тошкентда эса ошни кўпроқ заказ қилишади. Овқат 
закақ қилиш баъзи мамлакатларда онлайн амалга оширилса, бошқаларида 
cалл-марказлар воситасида қилинади. Бизнес ташкил қилишда шуларни ҳам 
ҳисобга олиш керак бўлади, албатта. 

---

408