Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

CМЕ
ва 
CБОЕ
Чикаго биржаларида криптовалюта бўйича фъючерслар ва опционлар 
ишга туширилмоқда, бошқа бир қанча мамлакатларда эса криптовалюталар 
тан олиниб, улар тўлов воситаси сифатида ишлатилмоқда, бошқа бир 
давлатларда эса қонуний база ишлаб чиқилмоқда. Яна бир сабаб, долларнинг 
рақамли аналогини чиқараётган 
Тетҳер Лтд
компанияси йирик 
криптовалюта биржаси 
Битфинех
билан келишган холда таъминланувсиз 
рақамли доллар чиқариб, улари биткоинларга инвестиция қилмоқда. Ундан 
ташқари, йирик жаҳон банк секторлари ўйинчилари, автомобил ишлаб 
чиқарувчилар ва ритейл-гигант 
Амазон
ҳам аста-секин криптобозорга кириб 
келмоқда. 2017 йилнинг ноябрида Швейцариянинг 
Вонтобел
банки ҳам 
биткоинлар учун мини-фъючерслар чиқара бошлади. Японияда эса биткоин 

---

344 
расмий тўлов инструменти сифатида тан олинди. Хиндистонда ҳам 
криптовалюталар бошқаруви бўйича қонунлар ишлаб чиқиш жараёни амалга 
ошмоқда. АҚШ биткоинни биржа маҳсулоти деб тан олган ва эвропа 
мамлакатлари ҳам криптовалютани бошқариш бўйича тартиботларни амалга 
киритдилар. Канада ва Лотин Америкасида ҳам бу холатлар кузатилаяпти. 
Буларнинг барчаси биткоиннинг жаҳон миқёсида тан олинаётганлигини 
англатади. Биткоинларни ишлатиш руҳсат этилмаган давлатлар жунласига 
Бангладеш, Боливия, эквадор, Въетнам ва Қирғизистонни киритиш мумкин. 
Аммо 
Сахо Банк
нинг валюта стратеги Джон Хардининг фикрича, Россия ва 
Хитойнинг рухсат берилмаган криптовалюталарга таъқиқ қўйиши 
натижасида 2018-19 йилларда биткоиннинг нархи анча тушиб кетиши 
мумкин. Натижада унинг нархи 2019 йилларга келиб 1000 доллар атрофида 
стабиллашади. Хозирги даврда нафақат инвесторлар, балки бошқа соҳа 
мутахассислари ҳам криптовалюталар бозорига катта қизиқиш билан 
қарамоқдалар. Масалан,