Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил " " апрелдаги

Қўшимча харажатлар қуйидаги сабабларга кўра юзага келади
: 
- ЖСТ нормаларига мувофиқлиги учун қонунчиликка киритилган 
ўзгартиришларни таҳлил қилиш ва ишлаб чиқиш. 
- ЖСТ томонидан талаб қилинадиган техник стандартларни назорат 
қилиш учун лабораторияларни сотиб олиш ва уларга хизмат кўрсатиш. 
- интеллектуал мулк ҳуқуқларига риоя қилиш. ЖСТ қоидалари аъзо 
давлатларнинг интеллектуал мулк ҳуқуқларига қатъий риоя қилишни, шу 
жумладан дори воситалари, дастурий маҳсулотлар ва технологияларга 
патентлар ва литсензияларга риоя қилишни талаб қилади. Қароқчиликка 
қарши кураш аудио, видео ва компютер маҳсулотларининг қароқчиларига 
қарши зарур бўлади. 
ЖСТга аъзо бўлганидан кейин қуйидагилар зарур бўлади: 

---

58 
- Ҳукуматнинг муҳим иқтисодий қарорларини ЖСТ қоидаларига 
мувофиқлигини таҳлилини ўтказиш, қиммат харажатларга олиб келадиган 
низоларга ёъл қўймаслик учун. 
- импорт қилинаётган маҳсулотларнинг адолатсиз рақобатидан ва 
антидемпинг божлари ва компенсатсия тўловларидан келиб чиққан ҳолда 
маҳаллий ишлаб чиқарувчиларга этказилган зарарнинг асослилигини 
тушунтириш. 
- Савдо низоларини ўз вақтида ҳал қилиш, музокаралар ўтказиш ва савдо 
маълумотларини олиш учун ЖСТга (Женевада) Ўзбекистондан ваколатхонани 
юбориш. 
ЖСТга аъзо бўлиш: нима хавф остида?
Қизиғи шундаки, Ўзбекистоннинг Жаҳон Савдо Ташкилотига аъзо 
бўлишига бўлган қизиқиши, Жаҳон Савдо Ташкилотининг асосий 
аъзоларининг протектсионистик чоралари кучайганига тўғри келди, бу эса 
ташкилотнинг асосий тамойилларига путур этказмоқда. Савол туғилади, нега 
ташкилот Жаҳон савдо ташкилотига аъзо бўлиши керак, ташкилот 
муаммоларга дуч келганида ва самарадорлиги пастлиги танқид қилинганида. 
Қўшилишдан Ўзбекистон нимани ютиши мумкин? Бу саволга жавоб бериш 
учун қарши ва қарши аргументларни муҳокама қилиш керак. 
Дискриминатсиясиз бозорга кириш. Мамлакатлар ЖСТга биринчи 
навбатда ЖСТнинг бошқа аъзолари бозорларига кириш ҳуқуқини олиш учун 
қўшилишади. ЖСТга аъзо бўлган мамлакатлар ташкилотнинг барча аъзолари 
учун амалга оширадиган имтиёзларидан фойдаланадилар 
- камситилмасдан савдо қилиш. Камситилмасдан савдо қилиш чегарадаги 
савдо чоралари учун ҳам, мамлакат ичкарисида ҳам қўлланилади. Биринчиси, 
Жаҳон савдо ташкилотининг барча аъзолари учун бир хил импорт тарифлари 
ва божлари қўлланилишини кафолатлайдиган ва ҳеч қандай камситишларга 
ёъл қўйилмаслигини кафолатлайдиган "Енг мақбул давлатнинг принтсипи" 
деб номланади. 
- миллий муомала тамойили, ЖСТнинг барча аъзоларини чет эл 
маҳсулотларига маҳаллий маҳсулотларга нисбатан унчалик қулай шароит 
берилмаслиги учун импорт қилинадиган маҳсулотга нисбатан миллий 
муомала билан бир хил тартибни қўллашни мажбур қилади. Жаҳон савдо 
ташкилотига аъзо бўлмасдан, экспорт қилинадиган мамлакатлар ҳам 
тарифлар, ҳам маҳаллий қоидалар бўйича унчалик қулай бўлмаган 
даволанишга дуч келиши мумкин. 
Савдони башорат қилиш мумкин. Бутунжаҳон савдо ташкилоти ўзининг 
аъзоларини ташқи савдога оид барча маълумотларни барча аъзоларга тақдим 
этишни ва савдо қонунчилигида режалаштирилган ўзгаришлар тўғрисида 
олдиндан хабардор қилишни мажбур қиладиган шаффофлик тамойилини 
ўрнатди. Аъзолар режалаштирилган ўзгаришларга мослашиш учун 

---

59 
маълумотларга эга бўлишади, бу эса аъзо давлатлар учун савдо-сотиқда 
ноаниқлик ва хатарларни камайтиради.