Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги урганч давлат университети

Ер участкасининг кадастр планини тузиш

Ер участкасининг кадастр планини тузиш қуйидагиларни ўз ичига олади:

абрисни текшириш;
планни абрис маълумотлари бўйича қалам билан чизиш; қалам билан чизилган планни текшириш;
участканинг ва унинг айрим қисмларининг майдонини ҳисоблаш; планни 1:500 масштабда шартли белгиларга мувофиқ компьютерда
(ёки тушда) чизиш;
экспликацияни тузиш;
компьютерда (ёки тушда) чизишдан сўнгги текшириш.
Ер участкасининг кадастр планига қуйидагилар чизиб туширилади:
чегаралар узунлигининг абрисдан олинган, ўлчаш чизиқлари ўртасидаги ўлчам стрелкаларисиз чизиқли ўлчамлари;
биноларнинг пландаги ташқи ўлчамлари (одатда бинолар контуридан ташқарида қўйиб чиқилади);
барча бинолар ҳамма ёнбошга қурилган бинолар, тамбурлар, гелерялар, зиналар, пешайвонлар, приямкалар ва ҳ.к.лар билан бирга, шунингдек барча иншоотлар: қудуқлар, тўсиқлар, тош ёқизилган йўлкалар ва ер турларииннг контурлари.
ертўлалар, цоколь қаватлари, мезонинлар ва мансардалар планда пунктир билан кўрсатилади.
Ҳар бир асосий бинога, хизмат аҳамиятидаги иморатга ва иншоотга ер участкасининг планида литералар берилади. Тўсиқ ва панжаралар араб рақамлари билан рақамланади, тротуарлар ва тош ётқизилган йўлкалар рим рақамлари билан рақамланади.
Ер участкасининг ва унинг айрим қисмларининг (иморатлар, боғ, полиз ва ҳ.к.) майдонини ҳисоблаш ўлчов натижалари бўйича, участкани содда геометрик фигураларга (учбурчаклар, трапециялар ва ҳ.к.) бўлиш йўли билан амалга оширилади. Участкалар мураккаб конфигурацияга эга бўлган тақдирда, майдонларни ҳисоблаш планиметр ёрдамида амалга оширилиши мумкин.
Формулаларни тузиш ва улар бўйича ер участкасининг, ер турларининг майдонларини, бинололар, иншоотлар ҳамда тош ётқизилган йўлкалар қурилган майдонларни ҳисоблаш абрисда амалга оширилади.

4. Ер участканинг майдонини ҳисоблаш

Участка плани қабул қилинган масштабда чизиб бўлингандан сўнг ер участкаси майдонини ҳисоблашга киришилади.

Майдонларни ҳисоблашнинг учта услуби мавжуд:
натура маълумотлари бўйича ҳисоблаш услуби – геометрик формулалар ёрдамида;
аналитик услуб – майдонларни ҳисоблаш учун зарур бўлган чизиқларнинг узунлиги математик формулалар бўйича маълум натура маълумотлари ҳисобидан аниқланади;
график услуб – ҳисоблаш учун зарур бўлган чизиқлар чизилган план бўйича тузилади ва ўлчанади.
Майдонларни ҳисоблашнинг ушбу уч услубидан энг аниғи – асосида натура маълумотлари ётган услубдир, камроқ аниғи – чизманинг чизилиш аниқлигига боғлиқ бўлган график услубдир. Участкаларнинг майдонлари
мураккаб геометрик фигураларни энг соддаларига (тўғри тўртбурчаклар, учбурчаклар, трапециялар ва ҳ.к.) бўлиб чиқиш асосида ҳисобланади. Амалда бундай участкаларнинг майдонини томонлари жойда ўлчаш учун қулай бўлган алоҳида учбурчакларга бўлиб чиқиш мақсадга мувофиқ.
Барча хомаки схематик чизмалар, формулалар ва ёрдамчи ёзувлар инветаризация материалларида бошқа ҳужжатлар (иморатлар, иншоотлар майдонларини ва ҳажмини ҳамда участка майдонларини ҳисоблаш қайдномаси, хоналар ички ўлчови қайдномаси ва ҳ.к.) баробарида дастлабки асл ҳужжатлар сифатида сақланиши лозим.

5.