Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

Буюк Британияда 
ўқитувчиларни тайѐрлаш Болонья таълим тизимига 
кўра амалга оширилади, яъни бунда ОЎЮ бозор талабларидан келиб чиққан 
ҳолда кадр тайѐрлайди, бунда давлат назорати махсус агентликлар 
томонидан олиб борилади.
Бугунги кунда Англияда ўқитувчиларни тайѐрлашда «Ўқитувчиларнинг 
касбий стандартлари ва уларни тайѐрлашга қўйиладиган талаблар» 
(Professional Standards for Qualified Teacher Status and Requirements for Initial 
Teacher Training) га қатъий риоя қилинади. Ушбу ҳужжатда 33 та таянч 
стандарт кўрсатиб берилган. Уларга кўра ўқитувчи: 
- 
информацион-коммуникацион технологиялар (ИКТ)ни билиш 
даражаси бўйича тест топшириши; 

---

61 
-ИКТ саводхонлик даражасидан шахсий касбий фаолиятида фойдалана 
олиши; 
- талабаларнинг ИКТ саводхонлигини ошириш йўллари учун қулай 
шароит яратиши; 
- мутахассислигига кўра дарслар ўтказиши, бунда таълимнинг турли 
методларидан, энг янги информацион технологиялардан, хусусан, Интернет-
таълимдан фойдаланиши зарур ва шарт. 
Буюк Британияда ўқитувчиларни тайѐрлаш узоқ муддатли ва кўп 
босқичли жараѐн ҳисобланади. Таълимнинг дастлабки босқичиданоқ 
бўлғувси 
ўқитувчида 
фаоллик, 
ташаббускорлик 
каби 
фазилатлар 
тарбияланади, олдига қўйилган муаммонинг моҳиятини тушуниш, уни ўз 
билими ва малакаларига таянган ҳолда ҳал қилиш ўргатилади.
Очиқ университетда ўқитувчи ва тьюторларни тайѐрлаш бўйича 
замонавий малака талаблари ишлаб чиқилган, булар ўқитувчи ва 
тьюторларга кейинги фаолиятида муҳим йўналиш бериш учун хизмат 
қилади: 
-
медиа маданият соҳасида билимларга эга бўлиш; 
-
электрон дидактик воситаларни лойиҳалаш ва улардан дарс жараѐнида 
фойдалана билиш малакаларига эга бўлиш; 
-
ўқув-методик комплекслар ва дастурлар яратиш кўникмасига эга 
бўлиш; 
-
телекоммуникацион ва виртуал муҳитда ишлашга тайѐр бўлиш.
Шунингдек, таълим вазири томонидан ―Педагогик фаолият бошлаш 
стандартлари» тасдиқланган. «Стандартлар» 3 бўлимдан иборат: 
1) таълим методикаси, ўқув-тарбиявий жараѐнни режалаштириш ва 
синфга раҳбарлик қилиш; 
2) таълим жараѐнида талаба фаолиятини мониторинг қилиш, баҳолаш, 
мактабдаги ҳужжатларни юрита олиш, ҳисоботларни юритиш, таълим 
жараѐни учун масъулиятни ҳис қилиш; 
3) бошқа профессионал талаблар. 
Ушбу стандартларда аниқ ўқув режаси кўрсатилмаган, яъни уларда 
консерватизм йўқ.
Стандартда ўқитувчининг компетентлигига қўйиладиган энг катта ва 
муҳим талаб сифатида коммуникатив компетенция талаби ҳисобланади. 
Таълим жараѐнида медиавоситалардан (матбуот, телевидение, кинематограф, 
радио, Интернет) фойдаланиш талабаларнинг нутқи, талаффузи и грамматик 
билимларини 
мустаҳкамлашга, 
танқидий 
мушоҳада 
қила 
олиш, 
дунѐқарашини кенгайтиришга хизмат қилиши зарур. 
Буюк Британиядаги
т
аълим системасидаги стандартларнинг асосий 
хусусияти шундаки, унда нафақат ўқитувчиларнинг компетентлигига, балки 
ўқув муассасаларининг ҳам компетентлигига талаблар қўйилади.