Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

Ҳозирги давр таълим тараққиёти янги йўналиш - инновацион 
педагогикани майдонга олиб чиқди. "Инновацион педагогика" термини ва 
унга хос бўлган тадқиқотлар Ғарбий Европа ва АҚШда 60-йилларда пайдо 

---

117 
бўлди
10
. Инновацион фаолият Ф.Н.Гоноболин, С.М.Годнин, В.И.Загвязинский, 
В.А.Кан-Калик, Н.В.Кузъмина, В.А.Сластенин, А.И.Шчербаков ишларида 
тадқиқ этилган. Бу тадқиқотларда инновацион фаолият амалиёти ва илғор 
педагогик тажрибаларни кенг ёйиш нуқтаи назардан ёритилган. Х.Барнет, 
Дж. Бассет, Д. Гамилътон, Н.Гросс, Р. Карлсон, М.Майлз, А.Хейвлок, Д.Чен, 
Р.Едем ишларида инновацион жараёнларни бошқариш, таълимдаги 
ўзгаришларни ташкил этиш, инновациянинг "ҳаёти ва фаолияти" учун зарур 
бўлган шарт-шароитлар масалалари таҳлил қилинган.
Янгилик киритишнинг социал - психологик аспекти америкалик 
инноватик Э.Роджерс томонидан ишлаб чиқилган. У янгилик киритиш 
жараёни қатнашчиларининг тоифа(тип)лари таснифини, унинг янгиликка 
бўлган муносабатини, уни идрок қилишга шайлигини тадқиқ этади. 
Таълим жараёнини бир тизим деб қарасак, унинг ташкил этувчилари 
(элементлари)га қуйидагилар киради: таълим мақсади, уқув мақсадлари 
(кутилаётган натижалар), таълим берувчи, тахсил олувчи, таълим 
мазмуни, таълим методи, таълим шакли, таълим воситалари, назорат ва 
бахолаш. 
Таълим 
жараёнини 
лойихалаштиришда 
санаб 
ўтилган 
элементлардан бирортаси эътибордан четда қолса, нотуғри танланган 
бўлса тизим ишламайди. Демак, таълим жараёни олдига қуйилган мақсадга 
эришилмайди. Масалан, автомобил двигателининг мойлаш тизимини кўриб 
чиқадиган бўлсак, уни ташкил этувчи элементларидан бирортаси ишламай 
қолса, ёки ёмон ишласа двигателнинг ишқаланувчи қисмларига мой етиб 
бормайди ва натижада двигател ишдан чиқади. Демак, тизимнинг 
фаолияти уни ташкил этувчи хар бир элементига ва ўз навбатида ҳар бир 
элемент бир–бирига чамбарчас боғлик.
Ўқитиш, ёзиш ва танқидий фикрлаш-УЁТФ лойихасида танқидий
10