Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Пировард маҳсулот – ишлаб чиқариш жараёни якун
-
ланган, шахсий ва унумли истеъмол қилишга тайёр бўлган 
маҳсулотлар.
Плюрализм – билим асослари ва унинг шаклланиши 
тўғрисида бир неча фалсафий қарашлар ёки бир муаммога 
турлича ёндашиш, фикрларнинг турли-туманлиги. Масалан, 
мулк плюрализми мулк шаклларининг хилма-хиллигини 
билдиради.
Позитив таҳлил – иқтисодиётдаги мавжуд иқтисодий 
ҳодиса ва жараёнларни тушунтириш ва башоратлашда 
қўлланилувчи таҳлил усули.
Полис (французча, италянча – тилхат) – суғурта 
қилдирувчининг суғурта тўғрисидаги шартномаси борлиги
-
ни ҳуқуқий жиҳатдан тасдиқлаб турадиган ҳужжати, яъни 
шахсий ёки мулкий суғурта шартномаси тузилгани ва унинг 
шартлари ҳақидаги ҳужжат. Полис зарурат туғилганда, ма
-
салан, суғуртачи томоннинг устидан судга арз қилинганда 
ёки кўрилган зарарни қоплашга ариза берилган пайтда кўр
-
сатилади. Денгиз суғуртасида полис қуйидаги маълумот
-
ларни ўзида акс эттириши керак: битим тузувчи томонлар
-
нинг номлари, суғурта қилинувчи буюмларнинг тавсифлари, 
суғурта суммаси, юк жўнатиладиган ва бориб тушадиган 
портлар номи, суғурта мукофотининг суммаси, суғурта шар
-
ти, юкли трюм ёки палубада ташиш усуллари. Полис: мавзу 
бўйича: 
Валюталаштирилган полис.
Денгиз суғуртаси бўй
-
ича тузилаётган полис валюталашти рилган ва валюталаш-
тирилмаган бўлиши мумкин. Ва люталаштирилган полисда 
суғурта суммаси кўрсатилган бўлади. Валюталаштирилма
-

---

292
ган полисда кўрсатилган суғрурта суммаси олдида, одатда, 
яна алоҳида суғурта сум маси кўрсатилади. Бу суғуртачи ва 
суғурта қилдирувчи ўртасида тузилган битим бўйича би
-
рон-бир ишончсизлик ва кўнгилсизлик бўлмаслигини таъ
-
минлайди. Амалиётда юкни суғурта қилувчи барча полислар 
валюта лаштирилган бўлади, чунки валюталаштирилмаган 
по лисда жавобгарликни тадсиқловчи кўрсаткичлар етарли 
бўлмайди. 
Асосий (бош) полис – 
суғурта қилдирувчи олган 
ёки унга етказиб берилиши лозим бўлган барча юкларни 
суғуртачи жавобгарлигида маълум муддат сақланиши ва кўр
-
сатилган муддатда етка зиб берилиши ҳақида тўлиқ суғурта 
қилинганлигини тасдиқловчи полис. Суғуртачи асосий по
-
лисда кўрсатилган юкларни жўнатаётган пайтда суғурта 
қилдирувчига қуйидагиларни етказишга мажбурдир: юк 
жўнатилаётган кеманинг номи, юк жунатилаётган йўл ва 
суғурта сумма си. Суғурта қилдирувчи эса ўша талабга би
-
ноан полисни ёки суғурта сертификатини беришга мажбур
-
дир. Асосий полиснинг афзаллик ва фарқли томони шун
-
даки, унда кўр сатилган барча турдаги юклар ҳамма жойда, 
ҳар қандай муддатда ва қандай транспортда етказилиб бе
-
ри-лишидан қатъи назар суғурта қилинган ҳамда ишончли 
ҳисобланади. Шундай қилиб, асосий полис юкларнинг дои
-
мий муддатга суғурта қилинганлигини англатади ва уларни 
доимо назоратда бўлишини таъминлайди.