Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Бухгалтерия ҳисоби – хўжалик ҳисобининг ҳисоб тур
-
ларидан биридир. Бухгалтерия корхона, ташкилот, муассаса 
ва бирлашмалар хўжалик фаолиятини тўлиқ, ҳамма жараён
-
ларини узлуксиз ҳужжатлаштириш ва назорат қилишдир. 
Бухгалтерия ҳисоби корхона, ташкилот, муассаса, вазирлик 
ва бошқармаларнинг фаолият кўрсатиш вақтидан тугати
-
лиш вақтигача бўлган фаолиятини ҳужжатларда акс эттириб 
боради. Бухгалтерия ҳисоби ёзувлари ҳар томондан текши
-
рилган ҳужжатлар асосида олиб борилади, бу бухгалтерия 
ҳисобининг назорат аҳамиятини, маълумотлар тўғрилигини, 
ҳисоб кўрсаткичлари аниқлигини таъминлайди.
Бухгалтерия ҳисоби счётлари – хўжалик маблағлари ва 
уларнинг ташкил топиш манбаларининг алоҳида моддалари 
бўйича кўрсаткичларни олиш усули. Хўжалик жараёни на
-
тижасида маблағлар ва уларни ташкил топиш манбаларида 
ўзгаришлар рўй беради. Бу ўзгаришларни ўрганиш, ҳисобда 
акс эттириш учун бухгалтерия ҳисобининг счётларидан фой
-
даланилади. Счётлар сони ва номланиши бухгалтерия счёт
-
ларининг режасида белгиланади. Бухгалтерия ҳисоби қандай 
ташкил этилганлиги, қайси усулдан фойдаланилаётганлиги 
ва объектнинг турига қараб, счётнинг тузилиши ва ташқи 
кўриниши турлича бўлади.
Буюртма – харидорнинг бирон-бир молни сотиб олиш 
учун тайёрлаган ва ўша маҳсулотлар ҳақида зарурий маълу
-
мотларни акс эттирган ҳужжат. Харидор буюртмада сотув
-

---

66
чининг жавоб бериш муддатини ҳам кўрсатади. Белгиланган 
муддатда сотувчи буюртмани тасдиқласа, шартнома тузи
-
лган деб ҳисобланади. Ишлаб чиқариш корхоналари учун 
буюртма олиш алоҳида аҳамиятга эга. Маълум бир давр 
ичида қанча буюртма келиб тушганлигини билиш ишлаб 
чиқариш корхоналари учун муҳимдир. Мазкур буюртмалар
-
нинг жами йиғиндиси, одатда, “Буюртмачилар портфели” 
деб аталади. “Буюртмачилар портфели”нинг ҳажми (сон ва 
қиймат жиҳатдан) ва мазмуни корхонанинг ишлаб чиқариш 
ва техник имкониятлари даражасини, ишлаб чиқарилган 
маҳсулотлар миқдори, рақобатга бардош бериш қуввати 
ҳамда мазкур корхона ишлаб чиқараётган маҳсулотларга 
бўлган талаблар даражасини кўрсатади.
Бюджет – давлат, корхона, муассасанинг қонуний тар
-
тибда тасдиқланган даврга мўлжалланган пул ифодасининг 
даромад ва сарф–харажатлари. 
Бюджет –
давлат, корхона 
ёки бирор муассасанинг, оиланинг маълум бир муддат учун 
белгиланган кирим-чиқим (даромад ва харажатлар) тизими.